Á SEÑORA MARÍA…

.     Dician que era a tola da aldea… os seus veciños eran quen o dician!!

.     O mal de moitos é non mirarse no espello, e pensar que os cuerdos son eles, cando ó mellor son como as malas herbas dos prados.

.     Vivia sola, con dúas vacas e catro ou cinco ovelliñas.

.     Me parece que nunca a mirei comer outra cousa que non fora pan.

.     Erguíase cedo, e en canto facía as súas cousas, levaba o seu gando pro mesmo prado de sempre.

.     Sentábase a carón do valado, e alí botaba o día xunto cos seus dous cans, o seu gando, e unha vara que semellaba ser a súa prolongación do brazo, xa que nona soltaba nunca.

.     Falaba seguido… moi baixiño. De vez en cando tatareaba algo que nunca entendín. Non falaba con ninguén, pero para o taberneiro e pra min, sempre tiña un sorriso. Sempre lle levabamos algo conque mover a boca, e sabía agradecelo.

.     Fai uns días, sentada ó pe do valado, foise.

.     Atopouna un veciño, sentada no recuncho onde sempre se sentaba. Coa cabeza ladeada e a vara na súa mau, cos dous fieles cans ó seu lado.

.     Foise en silencio, e sola… igual que vivíu.

.     Pero seguro que foi feliz á súa maneira, e mereceu ese final tranquilo e sereo.

.     Adeus Señora María. Lembrareime de vostede sempre. E a miña vindeira cantiga, vai ser para vostede. .     Prométolle que vai ser así.

.     E titulareina, por que non… “Ao pé do valado”

.     Ese valado que foi a súa segunda casa, e dende o que lle dixo ós seus veciños, eses que dician que vostede estaba tola… ADEUS!!

.     Que a terra lle sexa leve.

ATA SEMPRE VICTOR MAGARIÑOS!!

ATA SEMPRE VICTOR!!
..      Ás veces, a vida parece, ou é tan inxusta, que te preguntas se val a pena perder o día de hoxe pensando no que vas facer mañá, xa que pode ser que o día de mañá se perda na negrura da noite de hoxe, e xa nin amaneza.
..      Coñecinte de mozo, cando tiñas uns quince anos. Teu pai, un dos mellores amigos que teño, mais eu, fomos compañeiros de partidas de dominó e subastado durante moitos anos, e compañeiros de pesca de río, durante moitos mais.
..      Ti daquelas, xa andabas as voltas co teu cart polas carreteras e pistas de Marcón, e ríaste de cara pra min, cando che dicía que viñeras ás troitas con nós.
..      Gustábache a mecánica, e gustábanche os deportes do motor.
..      Aínda me lembro da primeira carreira túa no “Ralli do Alvariño” cando te espetaches contra un valado con aquel Seat-124 de cor marelo, que era coñecido en toda Galicia polos aficionados ó motor, e fomos o teu pai mais eu a unha taberna mercar pementón para botar no radiador, e que non perdera auga pola grieta que tiña debido ó golpe.
..      Penso nos teus pais… acababan de abrir o furancho facía uns días.
….    E venme á memoria que tan solo fai catro ou cinco días que estiven contigo. Querías cambiarlle o nome ó teu taller, e chamarlle “Victor Magariños Sport”
..      Fun alí, e instaleiche o programa de diseño para que fixeras ti o logotipo, xa que me decías que che iba facer as impresións o noso amigo común Nené, pero que sempre andaba coa lingua fora polo traballo que tiña, e así xa lle levabas ti o traballo feito, e era solo imprimilo.
..      Por certo que Nené, foi quen me dou a mala nova chorando coma un neno, cando me atopaba xantando.
..      Hoxe, na estrada que vai de Carballedo a Caroi, atopacheste de súpeto co ceo, facendo o que mais che gustaba.
..      Ata sempre Victor. Sinto ledicia por coñecerche, e que me tiveras sempre os meus coches a punto.
..      A miña aperta mais fonda e sentida pros teus pais Pepe e Rosa, para túa dona Bea, e pros teus fillos Uxía e Noa.
..      Que a terra che sexa leve, meu amigo.

ANGEL ESTÉVEZ CASAL

        Fai hoxe dous anos, que D. Angel, presentou o seu poemario “A casa que me mora” no museo Torres na vila de Marín.

        Alí estivo, acompañado dos seus veciños e amigos, contando uns contos dises que solo os nosos vellos saben contar, e léndolles uns poemas do seu recén estreado libro.

        Un amigo común, Josean Pazos, pedírame uns días antes, se podía musicar un dos poemas para cantarllo na presentación do libro, cousa que fixen sen pensalo duas veces, xa que o poemario, estaba dedicado ás nosas aldeíñas, e entre todolos poemas, había un que me encantou xa a primeira vez que o lin: “O Lugar”

        O poemiña está dedicado a súa aldeíña, pero tan ben descrita, que podía ser reflexo de calquera das nosas.

        Botei mau do piano, en nun par de días, tiña a cantiguiña feita. Con tan mala sorte, que o día da presentación, eu cantaba xunto a uns amigos en Quiroga, e se chegaba a Marín, iba ser a cousa moi xusta, como a sí foi. Cheguei coma quen di, os postres, pero previndo o que podía pasar, uns días antes, grabara a cantiga nos estudios do amigo Juan José en Campelo, para poñela no museo durante o acto.

        Anque bueno, non me preocupou moito, porque días despois, o poemario, íbase presentar tamén en Bueu, Cangas e Moaña, e nesas vilas, si que lla cantaría.

        Pero a vida, nunca é coma un pensa, e Don Angel, que por aqueles días, xa non andaba moi ben, e a súa saúde nono deixaba vivir como debía, deixounos pouco tempo despois, sen tempo a mais nada.

        Mariñeiro de toda a vida, Don Angel, nos intres de lecer, tanto no barco coma en terra, dedicouse a escribir poemiñas, que era a súa gran paixón. Tiña unha boa colección, e unha neta súa, foi a encargada de poñer orden nos seus papeis, e editar un manoxiño deles, que son os que forman este libriño.

        Lembro aquel día con moitísima ledicia, porque anque cheguei case ó remate, deume tempo a escoltar, como Don Angel, para despedir o acto, cantou xunto cos seus veciños algunha das cantiguiñas que cantaban de pequenos polas corredoiras e congostras da aldea, e para min, non hai cousa mais fermosa que escoltar cantar ós nosos vellos. Eso si, caladiño, para escoltar o ben que o fan,e aprendendo deles ó mesmo tempo, porque ninguén canta a nosa música tradicional como eles o fan.

        Don Angel Estévez Casal foise, pero o seu libriño, o seu recordo e a súa cantiga, adormiñan na miña casa.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

HOMENAXE A SUSO VAAMONDE

HOMENAXE A SUSO VAAMONDE
……O pasado día 16 de Febreiro, por mor do 20 cabodano do seu pasamento, tivémoslle unha homenaxe en Regodobargo (Ponte Caldelas) ó seu fillo predilecto Suso Vaamonde, e déuselle o seu nome á Casa da Cultura do lugar.
……Alí, pese ó día de invernía que tivemos, xuntámonos unha boa remesa de amigos, que xunto ás irmáns e irmaus de Suso, convertimos a homenaxe, nun fermoso día de recoñecemento ó cantor, entre poesía, música, amizade e lembranzas… moitas lembranzas, e moitos sentimentos compartidos!!!
……Antes, o día 14 ás 13’00 h. en Radio Nova, fixéron un programa dedicado á súa vida e andanzas musicais, no que tiven a ledicia de participar e cantar algunha das súas canatiguiñas, amais de falar e contar algúnhas das cousiñas do amigo, que se foi fai 20 anos, pero que segue na nosa memoria.
……A cantiguiña “Cantiga de amigo” é un fermoso poema que lle dedicou Mini Rivas, que grabou “A Quenlla” no seu disco “Silencios na memoria” e que eu recupero pra ocasión.

CANTIGA DE AMIGO
……As cinzas do cantor Suso Vaamonde, amigo e compañeiro, foron botadas ó río Oitavén polos seus amigos, un primaveral día de inverno.
……O río que acolléu a súa infancia, acolléu tamén os seus restos.
……Nel mora como unha xacia, e a súa música, e a súa enorme persoa, camiñan coa auga cara o mar da inmortalidade.

Baixan as augas caladas
do cantor van namoradas
e a troita no areal.
Baixan as augas mainiñas
do cantor namoradiñas
cantigas para o mar.
O inverno no triste día
quixo esquence-la invernía
e a primavera a raiar.
E os amigos na camposa
fixeron leito de rosas
e as cinzas cara o mar.
E cando a neboa se apouse
e a paz no Oitavén repouse
o silencio cantará.
A lontra fará o seu niño
e danzará en remuiños
ó son dese teu cantar.
E pousado no ameneiro
o cuco teu compañeiro
non parará de cucar.
E os muiños e as maquías
roularán coma nos días
en que a fartura era pan.

Enlace ó programa de “RADIO NOVA”:

https://www.ivoox.com/programa-especial-suso-vaamonde-14022020-audios-mp3_rf_47729615_1.html

A homenaxe no Faro de Vigo:
https://www.farodevigo.es/portada-pontevedra/2020/02/16/regodobargo-recuerda-suso-vaamonde/2248467.html?fbclid=IwAR2jYpgsHQ9xoib0wf1noocUju9hZCGDCoZYEvU8Xj1wio0kWZflCOsmEmU

O video da homenaxe en You Tube:

 

 

 

What do you want to do ?

New mailCopy

BAGOAS POR UN AMIGO MÚSICO

HOXE CHORA A MUSICA TRADICIONAL EN PONTEVEDRA.
……..Choran as gaitas, e as pandeiretas e tamboriles… e choran os bombos mais ca ningún outro instrumento..
……..Foisenos “Chicho” o bombeiro de toda a vida dos “Alegres” de Pontevedra.
……..O “alegre” que eu mais tratei, e choro a súa perda como amigo, pero mais ca nada como músico. E mentras escribo esto, estounos escoitando nunhas grabacións que teño feitas no Teatro Principal de Pontevedra, porque a música é profundamente evocadora e produce emocións moi intensas… amor, tristeza, e ata pena e dor.
……..A través das cancións intentamos drenar a dor, para conectarnos con esa dorosa sensación da que nos arrebatan os asuntos da rutina diaria. A música conectanos dun xeito moi profundo coa dor do loito e faino, ademais, dun xeito espontáneo, case sen intentalo e querelo.
……..Algunhas persoas buscan a música para chorar e deixar voar os sentimentos, porque ponas en contacto coa dor da perda, mentres que outros afastanse dela polo mesmo motivo. Isto non é bo nin malo en si mesmo. Conectar coa dor de perda a través da música pode ser tan beneficioso como facer un exercicio de introspección ou quedar con tristeza e pena sen intentar evitalo.
……..Por eso, mañá cando sexa soterrado, serao na compaña de moitos amigos gaiteiros que botarán ó vento esas notas en forma de bagoas colgadas dun pentagrama, para despedir ó amigo, ó músico… Ó GAITEIRO… A “CHICHO” O BOMBEIRO DOS ALEGRES.
……..A miña aperta mais fonda e sentida, para toda a familia e amigos dos “Alegres” e moi especiais para os seus fillos e irmaus, e mais pra Julio e Carlos, dous dos “Alegres” tamén de toda a vida.
……..Ata sempre, compañeiro músico!

NA LEMBRANZA DE JOSÉ LUIS SUCASAS

…..-Onte, cando me chamou o noso común amigo Antón Valcarce para comunicarme a mala nova, apenas puiden creelo, e mais, da maneira que mo dixo: “Foi morrer, facendo o que mais lle gustaba, dando pedaladas na súa burra pola illa da Toxa”

      Eu estaba xogando coa netiña en Pontevedra recén chegados de Lalín. Deixeime caer sentado, e con dúas baguas pelexando por sair dos meus ollos, empecei a percorrer o derradeiro día que estiven con él. Non facía moito, apenas dúas semáns. Eu iba de Meaño para Cambados, e atopeino a cabalo da súa burra (como lle chamaba a súa bici) e paramos nunha cafetería a pe da estrada para tomarlle un café e latricar un pouco. Non lembro moi ben a conversa pero seguro que andivemos percorrendo as corrredoiras e congostras do Castelo e lembrando cousas da nosa xente como facíamos moi a miudo.

      Era un gran tipo, cinco anos mais novo ca min. Lembro que cando de rapaces xogabamos os do meu tempo no cuberto da casa no Castelo, el miraba pra nós dende a ventá da súa, xa que estaban moi a carón unha da outra.

      Xa de mozos, coincidíamos moitas veces na taberna de Rios da nosa aldea, e atopábao moitas mais xogando ó tute con Florentino  Migueles, un veciño ó que todos queriamos moito. Pero os nosos camiños iban moi separados e deixamos de saber un do outro durante uns anos, ata que un día no que estaba eu cantando na Arzúa, achegouse para saudarme, intercambiamos os números de teléfono e anovamos a amizade que tiveramos noutro tempo.

      Non era un tipo de moitas palabras, mais ben, había que sacarllas pra poder levar unha conversa, e mais conmigo, que sempre me gustou falar moito. Quen millor o define, é o noso amigo común, e tamén veciño da misma aldea do Castelo, Luís Fernández Ríos: “Realmente, eu coñecino moi ben. Era tal como di a xente: Tranquilo, socarrón, retranqueiro, silencioso, lector e pouco conversador”

      A min, o que mais me gustabe del, era a retranca que tiña. Sentía admiración por el e polas saídas que tiña para enrevesar as cousas de tal xeito, que non parabas de rir cando estabas o seu lado.

      O seu libro “O paxaro que ninguén ve” é un reflexo da nosa aldea do Castelo e das súas xentes. Un libro que eu debín ler como unha ducia de veces. A finais do ano pasado, un día falando con el, saiu a conto unha das familias da aldea e unha anécdota que lle pasou con ela e que estaba reflexada no libro. Decicín volver a leelo outra vez, pero nono atopei na casa. Chameino e comenteille que perdera o seu libriño e que quería mercalo outra vez, pregunteille onde o podía atopar. Non te preocupes, dixo. Achégome eu a Pontevedra e lévoche un exemplar polo módico prezo dun café.

      E así foi. Uns días antes do Nadal, apareceu en Pontevedra dende Vilanova, cabalgando na súa “burra” e con un paqeutiño con dous libros: “O paxaro que ninguén ve” e “Soñando buratos na terra” con unha fermosa dedicatoria cada un deles.

      Botamos toda a mañá latricando de moitas cousas, e a hora de marchar, eu esquecía o paquetiño cos libros enriba da mesa do bar. Botouse a rir, e díxome: Se fas así coas guitarras, debes ter ós fillos mortos de fame.

      Pero non quedou aí a cousa. A proba da súa retranca, chegou pro outro día en forma de comentario (poño o recorte da captura) no seu muro do Facebook e onde el firmaba como “Em Lis Boa”

      Botareino moito de menos. Foi un gran tipo, un bo compañeiro, un mellor amigo, e ademais veciño da Aldea do Castelo na parroquia de Cadrón en Lalín.

     Ata sempre meu amigo. Que a terra che sexa leve.

Unha foto que me mandou xa fai tempo, como proba do seu paso por Pontevedra, e que poño como homenaxe á súa “burra”

O que é a vida. Sempre se metía conmigo e decíame que tiña que mercar uha bici pra facer exercizo, que andar nela era moi sán. A raiz dun artigo que lin na prensa, e lembrandome dos seus consellos, dediqueille dúas estrofiñas que puxen no seu muro do face… so tres días antes do seu falecemento!

Gardareinas coma ouro en pano…

A lembranza, publicouna o Faro de Vigo na súa edición do Deza o dia 5/IV/2017

A homenaxe na nosa aldeíña natal do Castelo

O MEU AMIGO PEPE CASAL.

O MEU AMIGO PEPE CASAL.
          Decía o meu pai, que o peor de ir tendo unha edade, era mirar como lle iban morrendo a un os amigos, e que anque non quixera, sempre se lle ia a vista pras esquelas cada mañá ao abrir o xornal por si había caído algún. Eso sí, tamén decia que cando miraba unha de un José, nunca lle miraba os apellidos e non a lía, non fora ser o demo que fose a súa.
          Por desgraza, non fai falta chegar a unha edade como il decía, para que se perda algún que outro amigo, e sendo algún deles dos mais amigos que se poden ter. No útimo ano, e entre algún mais, perdín a ún dos mellores si non o mellor que eu tiña; Pepe Casal.
          Casal, era desa casta de xente que como dín alá pola aldea, alegraba il só un velatorio. Terco coma unha mula eso si, e mal perdedor de dominó e subasta… tamén! Pero vaia corazón que tiña, tan grande que era capaz de bombear a auga toda dos Ríos Miño e Lerez durante todo un inverno.
          Era ourensán da Peroxa, e coñecino alá polos primeiros anos setenta na Palleira do Cuco de Velle, (pois de Stª Mª de Velle é a súa dona Merchi) e como non podía ser de outra maneira… cantando, bebendo viño e xantando pulpo os domingos pola mañá, cando me coincidía estar en Ourense con Suso Vaamonde, que foi quen me ensinou da Palleira, xa que sempre que podía iba por alí a botarlle unhas cantiguiñas.
          Anque coincidín con Pepe Casal alí unha ducia de veces, só nos saudábamos, e non o tratei ata comenzos dos oitenta, cando veu coa familia a vivir para Pontevedra, e despois de haber botado uns anos en Suíza. Por isas casualidades da vida, fun vivir pra Rúa Stª Teresa de Xesús en Pontevedra, a trinta metros de onde il vivía.
          Dende aquelas, andivemos sempre xuntos. Xuntos iamos de pesca, cantabamos, xogabamos ao dominó e as cartas, faciamos os crucigramas dos xornais, latricabamos moitas horas cando o tempo nos daba uns folgos, e ata xuntos, propuxémonos deixar de fumar, e conseguímolo xa van alá uns 16 ou 17 anos.
          Teño tantas anecdotas con íl que si foran pingas de auga, moverían unha ducia de muiños de dous infernos. E a retranca que tiña… un día, atopeino lendo no xornal os problemas de liquidez que tiña Caixanova, e díxome todo serio: Estaba pensando en asaltar unha sucursal e roubar dous mil euros para agasaiarlle un coche ó meu neto, pero estou lendo que andan tan mal, que igual me atracan iles a min e me deixan sin as calderillas que levo no bolsillo pras chiquitas, jaaaaa…. E decíao tan serio que si non o coñecera, pensaría que era certo.
          Cantos contos de tradición oral sabía, e que ben os contaba…e que ben cantaba! Ademais era dises tipos que as sabe todas. Si non se lembraba de algunha, dicia…”espera un momento” e empezaba a mirar para o teito, dirixíndose coa man ezquerda e entonando pra sí en voz baixa ata que lle saía…e o carallo é… que sempre lle saía!
          Istes últimos anos, e dende que se había xubilado, cantaba moito e iso que a súa delicada saúde non o axudaba alá gran cousa, pero en canto me miraba entrar pola porta da cafetería Rossli, botábame un brazo pola hombreira e empezaba …”Carolina no baile caíu de lado e mirouselle o moucho todo pelado…” Esta cantiga, era sempre a primeira de moitas, e rematabamos coa que sempre foi un himno pra nós “O paraugas do José” e que cantabamos daquelas coa charanga do Cuco en Velle.
          Nunca coñecín a ninguén que soupese tantas cantigas de cego como el sabía. E debía de ter por cabeza un “pedrive” de cen xigas, porque sinón, e que era imposible que se lembrara de todo o que sabía. Si non se lembraba de algunha, había que darlle tempo, que sin cantala non había quedar a cousa.
          A súa debilidade eran os paxaros. Dáballe de comer a todos os gorriós que hai nas árbores dos xardíns do asilo, e que son unha boa bandada diles. Calquera anaco de pan ou madalena que quedaba no mostrador ou nas mesas, era para os gorrións. Así é que asociábano a comida, e tan pronto o miraban chegar a “Cafetería Rossli” enchíase a acera diles.
          O día anterior ao seu derradeiro ingreso na Residencia Montecelo, miramos xuntos na cafetería o partido Celta – Zaragoza. No descanso, levantouse, colleu un anaco de pan e doullo aos gorrións. Cando se volveu sentar, díxome:
          – Tés camara de video no teléfono?
          – Teño.
          – Pois vouche deixar encargado de darlle aos gorrións o pan de cada día, e grabas un video, así, cando volva, saberei que cumpliches coa túa palabra. E probe túa que mos deixes morrer de fame…
          – Pero si eu non che dín palabra ningunha de mantelos.
          – Buenoooo… ti fás o que cheu diga voluntariamente!… e sinón obrígote!
          I eu, cada vez que iba ao Rossli, dáballe pan aos gorriós, e ata grabei tres ou catro videos para ensinarllos cando o deran de alta… pero non volveu. Cando me chamou o seu xenro por teléfono para darme a mala nova, quedeime de xeo, e non por non esperalo, pois xa facía días que sabía que o seu remate estaba preto, pero non por esperado doe menos.
          E vaia si me doeu. Andiven uns días totalmente ido. Atopábame só e perdido. Tanto foi así, que durante un par de meses non volvín pola cafetería Rossli porque atopábame mal alí sin a súa compañía.
          Agora, cando pronto fará un ano que nos deixou, sigo pensando e falando moito dil; “como decía Casal…” E penso moitas veces en que alá onde esteña, atoparase a gusto, pois seguro que lle está botando unha boa berra a outro bó amigo noso, Manolo Bértolo -que se foi antes ca il- porque lle fixo unha mala xogada ao subastado. Ademais estará percorrendo o cancioeiro galego de cabo a rabo xunto a Don Claudio (O Cuco) e Suso, que de seguro levou a guitarra con il.
          Meu querido amigo Casal, que sepas que foi unha ledicia coñecerte e presumir de ser un bó amigo teu. Por certo, sabes que en trintecinco anos que nos tratamos, nunca houbo unha discusión entre nós… nin unha mala palabra do ún pra o outro?
          Pois nada meu amigo, unha enorme aperta, e como dí a cantiga; “Bota viño compañeiro…” pra cando eu chegue, terme a cunca chea.

DON RICARDO PORTELA

          Nos medianos anos 80, tiven a ledicia de falar con el. Eu coñecíao, e el tamén a min, pero non tiñamos falado nunca.

          Naqueles tempos eu empezaba co meu traballo de rotulista, cando aínda non se sabía o que era un ordenador, nin se falaba de deseño gráfico. O traballo facíase a man cuns pinceis aos que se coidaba coma se fosen fillos.

          Aquel día atopábame diante da Deputación de Pontevedra, pintandolle os escudos nas portas a un coche oficial, e D. Ricardo, iba pra pedir unhas subvencións ou algo parecido, pra escola de gaitas de Carballedo.  Parouse onda min, mirou como pintaba, e a conversa que tivemos mais ou menos foi así:
          – Bos días, ti eres  Buxán, coñézote de catar e aínda estiveche fai uns días cantando no grupo escolar de Carballedo.
          – Pois si señor, eu tamén o coñezo a vostede, e teño entre os músicos que mais admiro.
          – Non sabía que traballabas de rotulista, e agora que o sei, gustaríame pedirche un traballo por si poideras facelo.
          – Vostede dirá, e se se pode, pode dalo por feito..
          – Teño un bombo recén estreado. Gustaríame rotulalo co escudo do concello de Cotobade, e o nome da escola. Se me fai un presuposto para entregar á directiva, agradeceríallo.
          Lémbrome que lle comentei que llo facía fóra das horas de taller, e que  me conformaba con que me tocase a gaita mentres eu pintaba. Deulle a risa, e díxome que si era por iso, non quedaría o bombo sen pintar.
          E así foi a cousa. O único cambio que houbo foi que en vez de pagarme tocándo a gaita mentras eu facía o meu traballo, traíame un par de cervexas para facelo mais levadeiro, amais de agasaiarme co disco dedicado “Festa en Viascón” 

          Ás sete do serán, cando acababa o meu traballo, dedicábame unha hora a pintar o bombo, e él viña case que todos os dias coas cervexas fresquiñas, para acompañar o traballo, e a conversa que tiñamos sobre a nosa música e outras cousas da vida. Nuns quince días, quedou o bombo pintado. Moi fermoso, porque foi feito a gusto e concencia, para unha persoa que admiraba, unha persoa moi recta, pero unha gran persoa… un gran tipo, e un enorme músico!!

          Despois, seguino nas festas onde tocaba e visiteino algunha vez na escola de gaitas que tiña. Sempre mo ensinaba, e falábame do coidado que o tiña. Lembro que nos derradeiros anos da súa vida, non lembro se por un problema de saúde, non podía tocar a gaita, e deixei de seguilo, e despois de finar D. Ricardo, non volvín saber do bombo, pero conservo unha foto do día que quedou rematado, e anque foi feita cunha máquina daquelas de “foto instantanea” e está perdendo a cor, sempre é unha ledicia mirala e lembrarme de aqueles fermosos intres que pasei na súa compañía..

A ORQUESTA CARACAS DE LALIN

          O lalinense Julio González, ún dos mellores músicos e compositores das Terras do Deza e parente directo dos Dezas de Moneixas, fundou no ano 1961 a orquestra que sería a embaixadora de Lalín durante tres décadas por Asturias, Cantabria, Castela, León e Portugal.

          Dos “Caracas”, como era coñecida entre os veciños da comarca, temos moi boas lembranzas os que alá polos 70 eramos mozos e nas noites dos sábados nos achegabamos a bailar a “Sala Campos” ou a calquera das festas das parroquias da contorna, e poder bailar o seu ritmo aqueles bailes latinos dos que moitos eran compostos por Julio.

          O seu fillo Carlos Gonzalez, integrante da formación dende os seus inicios, á idade de 14 anos, promoveu unha xuntanza no ano 2009 a que acudirían unha ducia de antigos intérpretes que pasaron pola orquestra nas súas tres distintas etapas. Na comida, lembráronse as mil e unha historias do grupo, os milleiros de quilómetros percorridos e os pequenos descansos entre festa e festa, e non en hoteis de luxo precisamente.

           Pola orquestra pasaron na década dos 60 algo máis dunha decena de músicos. Ademais do mestre González. O seu fillo Carlos, recorda con gratitude ao cantante José Luis “O Barbeiro”, e ao resto da formación: Manolo Buxán, Manolo Lalín, José Neira (Ou Polo), Jesús de Pareizo, Manolo de Baldomero, Jaime Silva, Antonio dá Xesta, Manolo Barcala e a el mesmo; Carlos González ao que o seu pai mandou de moi novo a Pontevedra a estudar acordeón. “Non, nunca chegamos a ir tocar á capital de Venezuela, porque a algún dáballe medo cruzar o charco”, ironiza sobre unha viaxe que puido e non se concretou. Os músicos, que ensaiaban unha vez á seman en inverno nun local da Avenida Bos Aires “preto dá clínica de Rapariz”, soportaban xornadas maratonianas en verán. “Daquela había que chegar ao campo, montar o escenario, os altovoces colgalos dos carballos e tocar ata ás 4 dá mañá”, di Carlos con nostalxia e engade que as estradas de entón deixaban moito que desexar.

           Na década dos 70 houbo algúns cambios e pasaron polo grupo os cantantes Manuel Ramón de Bembrive e Sito Mariño de Arzúa. A eles uníronse nalgún momento Agustín Rielo, de Bermés; José Ramón García (A Veiga), Francisco Lois (Brántega), Orencio Pallares (Bermés), Victorino Iglesias e Alfredo Barcala. “Tamén chegou o mellor saxo que pasou pola orquestra, Pancho de Madriñán,” di Carlos. Na última etapa, a formación extinguiuse no ano 86, sumouse Joaquín, natural de Ponte Arcediago, ás voces, así como Odilo, Pablo, Urbano, Manuel Madriñán, José Crespo e Manolo González.

           Magoa que algún dos integrantes xa non os poideran acompañar, Carlos confía en manter vivo o espírito da orquestra durante moitos anos. Só lamenta que precisamente fose en Lalín onde “A Caracas” tivese menos repercusión que noutros puntos da xeografía galega e foránea. É que aquilo de ser profeta na terra de cada un, non sempre se consegue.

(Información recolleita do Faro de Vigo na súa edición do Deza, nun artigo de Alfonso Loño)

           Distintos Saxos de Julio Gonzalez

           Partitura da peza “TERRA GALEGA” Unha xota composta por Julio Gonzalez.

           (O meu agradecemento a Isabel González Novoa, filla de Julio, polo aporte de tan valiosos documentos fotograficos, xa que sin a súa preciada axuda sería imposible que eu fixese a lembranza de istes grandes músicos da Nosas Terras do Deza, aos que tanto lles debemos os que tivemos a ledicia de disfrutar da súa musica sendo mozos )

           Fotos cedidas por José Ángel Silva Mejuto;

REPORTAXE SOBRE A ORQUESTRA NA VOZ DE GALICIA COA COLABOURA DE ISABEL GONZALEZ, FILLA DE JULIO.
http://www.lavozdegalicia.es/noticia/deza/lalin/2016/06/05/padre-pionero-implanto-merengue-salsa/0003_201606D5C4993.htm

O SEÑOR FIDEL DA TABERNA “A COVA DO MOUCHO”

          A Cova era o punto de encontro cando nos xuntabamos uns cantos amigos para as cantigas de taberna ou cando coincidía que cantabamos polos arredores de Pontevedra durante a década dos 70 e ata o 77, ano no que morreu o Sr. Fidel.

          Abría só a partires das sete do serán, pois durante o día tiña outros quefaceres na súa vida de gandeiro, pero despois, non tiña ningún apuro en pechar. Cando a altas horas da noite lle entraba o sono e a clientela non marchaba, xamais lles dixo que se foran porque quería pechar. Avisaba con tres apagados de luz curtiños que repetía outra vez despois de un anaco se os primeiros non daban resultado, como dicindo que para o outro día as sete da mañá, tiña que estar muxindo e dándolle de comer as vacas, que para iso eran as que lle daban de comer a el, pois á taberna só lle sacaba unhas pesetas  os venres e os sábados pola noite. A diario,só tiña tres oucatro veciños e algúns amigos que apareciamos por alí de cando en vez.

          Tiña unha voz de barítono moi fermosa, cantara en dúas ou tres corais e tocaba  o clarinete na banda de Música de Arcade. Eu preguntábame moitas veces de onde sacaba o tempo para tantas cousas ás que se dedicaba.

          No mes de agosto do ano 1977 e durante as festas da Peregrina, coincidimos nun concerto na alameda pontevedresa xunto a outros, Fuxan os Ventos, SusoVaamonde, Bibiano e Benedicto. El era un namorado da música galega e tiña unha boa colección de cintas, que poñía sempre na taberna unha e outra vez nun reprodutor de cassettes que tiña sobre o mostrador.

          Uns días antes do concerto fun onda el e díxenlle que pola noite dese día iriamos todos para a taberna tomarlle uns viños, xa que o tiña ben bo, e así de paso presentáballe a todos os compañeiros, porque sabía que era unha cousa que estaba desexando.

          Cando rematamos de cantar, Suso Vaamonde faloume de levar algo para picar co viño, pois o Sr. Fidel só tiña o típico das tabernas: arenques salados, bacallao cru e latas de conservas. Chamei por teléfono á panadería Vilela do Marco e mercámoslle unhas tres ou catro empanadas que me dixo que tiñan e unhas barras de pan para comer coas conservas da taberna. Ademais un bo amigo meu, o Sr. Pepe, mercara algo de salchichón e chourizo picados para levar tamén. Todo isto, metémolo no coche de Suso e arrancamos para a Cova.

          Nunca esquecerei a estampa que vin ao chegar a taberna sobre as dez da noite. Fóra, estaba a señora de Fidel na compaña da súa filla e de catro ou cinco mulleres máis, con dúas potas pulpeiras de cobre cocendo pulpo e coas tesoiras e os pratos preparados. Dentro  da taberna tres rengleiras de mesas sobre as que había, anacos de empanada, chourizo, queixo, xamón, lacón cocido e troceado e todas esas cousas que se poñen nas mesas das xuntanzas dos amigos. O señor Fidel organizara o evento, xunto cos seus amigos e vecinos, para agasallarnos e para que non marcharamos co estómago baleiro.

           En total habería alí unhas trinta persoas máis dezasete que eramos nós. Non lle podiamos fallar. Despois do picoteo no que estivemos  todos moi apretados empezamos a cantar e o Señor Fidel, vendo que a súa dona máis algunha amiga empezaban co baile, decidiu sacar as mesas para fóra e converteu a taberna nun salón de baile. Non me lembro ata que hora estivemos alí pero o certo é que xa estaba para saír o sol. Foi unha desas noites que por moitos anos que pasen, nunca se esquecen e que sempre se fala delas. Despois entendín por qué o señor Fidel me insistía tanto os días anteriores para que non lle fallase.

          O caso foi que dous días despois, chámame a dona de Suso dende Ourense e dime: “Pepe, que dí Suso que fai coas empanadas o pan e os embutidos que hai no coche” jeje. Tal foi a cousa que nos esquecemos do que levaramos nós.

          Pouco tempo despois, no mes de novembro, ao señor Fidel paróuselle o corazón unha mañá de moita xeada cando ía levar as vacas ao monte. Eu sóubeno catro días despois cando cheguei de Lugo, pero Suso xa se encargara de mercarlle unha coroa de flores no nome de todos e xa lla levara á súa tumba no cemiterio de Ponte Caldelas.