O DÍA QUE CAMBIEI A MOZA POLA TABERNA

O DÍA QUE CAMBIEI A MOZA POLA TABERNA
…….. O poema, fíxeno a comenzos de ano, inspirándome nos poemas das alboradas de Cunqueiro, ó volver a ver no blogue “AQUAM LATAM” do amigo Manolo Busto, a foto do Señor Souto na súa taberna. Taberna na que botei moitas noites da miña mocedade cantando cos meus amigos daquel tempo.
…….. Cando o escribín, non foi coa idea de musicalo, pero poucos días despois de facelo, tiña que cantar nos pendellos da Agolada. Así que, pensei que sería bo poñerlle música e cantalo alí.
…….. E aproveitando que o Arnego nace na Serra do Faro, e ás musas andaban a meter os pes nas súas augas, non me fixo falta pensalo dúas veces, e a cantiga, estreneina nos pendellos tal como eu quería.
…….. A taberna, atopábase onda a ponte vella de Vilariño (a casa segue alí reconvertida en “Puticlú” unha magoa non aproveitala como casa de cultura ou algo así) e na parte de riba dela, había unha tosta para a producción de enerxía eléctrica. Os mozos de Cadrón, Agolada e dos seus arredores, iamos a bañarnos nela polo vrau. Eu ia coa miña guitarriña ó lombo dende o Castelo, e despois pola noitiña, botabámoslle unhas cantiguiñas alí mentres bebiamos un “Fis Fas” daqueles que había.
…….. Gardo moi boas lembranzas dese lugar, e de feito, cada vez que paro a tomarlle unha jasiosa no Merendeiro do Arnego, que queda a uns 100 mts. de onde estaba a taberna, sempre paro despois na ponte, e vanseme os ollos pra casa que tantas lembranzas garda baixo o seu teito.
…….. O poemiña, non é que conte a verdade de cómo eran as cousas, xa que daquelas e aínda despois, non cambiaba a música polas mozas, pero bueno, é unha maneira de falar e de dicir que tamén me gustan moito as cantigas nas tabernas. Tabernas reconvertidas hoxe en día en furanchos, pero que seguen gardando o sabor do bo viño e a boa música.
…….. Pois nada. Que teñades un bo día, a ser bos, e levadeo con sosego, que nun mes, andamos perdidos polas congostras mirando como maduran as ameixas e as uvas, e as amoras e as cereixas.
…….. Apertas para todos.

A Cantiguiña está basada nun dos poemas recolleitos nas alboradas de Cunqueiro sobre o poeta Antonio Noriega.

A MOZA, POLA TABERNA

Unha noite de inverno desas de tronada,
tentáronme as ganas de ir á Agolada.
Pra ver unha moza, inda mais feiticeira
ca rosa mais rubia de toda a roseira.

Cheguei ó Arnego, e brinquei polo rio,
e pasei Vilariño sen medo nin frio.
Empezou a chover e busquei un cuberto,
e pechei o paraugas que levaba aberto.

Alí adormiñaba un arado e un carro,
e arrimeime a unha roda pra liar un cigarro.
E buscando o tabaco pola chaqueta,
ouín o “tris-tris” dunha pandeireta.

Pois preto, moi preto, de onde a escoito,
está, onda a ponte, a taberna de Souto.
E alí van as xentes de Cadrón e o Castelo,
e doutras aldeas darredor do Farelo.

Así que, esquecéndome dos meus amores,
fun pra taberna, pronda os labradores.
Papar ovos fritos con migallas de millo,
e “mollar a palleta” cuns grolos de viño.

Que no hai mellor cousa, pra mentras te abrigas,
que botar cos amigos, un par de cantigas.
E comer e beber, ata quedar fartos,
anque ó longo da noite, quedemos sen cartos.

Nesta casa, na vella Ponte Vilariño, estaba a taberna de Souto.

A cantiga está inspirada nun poema de Antonio Noriega.

A MIÑA ALDEA DO CASTELO (No blogue de Angel L. Utrera Baza)

https://ospendellos.blogspot.com/2018/07/aldeas-con-corazon-entre-o-castelo-e.html

OS NENOS CANTORES DE CADRÓN E FUXAN OS VENTOS

Artigo de José Luís Sucasas en “Praza Pública” sobre as cantigas de reises na parroquia de Cadrón:
http://praza.gal/opinion/3739/os-nenos-cantores-de-cadron-e-fuxan-os-ventos/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter

RIADA NA PARROQUIA DE MUIMENTA

A la beira mar pousado,
baixo a sombra dun salgueiro,
bebía birras a esgalla,
un garrido cabaleiro.

Ao non precisar do sol,
por non ter sangue lagarta,
de cervexas e de sombra,
pillou unha boa farta.

E foi tan grande a inchenta,
que emulando unha tronada,
desbordou dunha mexada,
o regato de Muimenta.

Con semellante riada,
de cervexa autonómica,
a parroquia é declarada,
”Nova zona catastrófica”

Sabedores da desgraza,
ós políticos de turno,
puxeron en marcha os “Audis”
sen perder un so segundo.

E chegaron a Muimenta,
en comitiva oficial,
o Rajoy e o Frijolito,
para avaliar o mal.

Nada mais mirar pros prados,
totalmente asulagados,
pasáronlle a bola a outros,
pra resolver o tinglado.

Chamaron ós xornalistas,
pra lles dar a información:
– Tócalle arranxar a riada,
aos da Diputación.

No organismo provincial,
facendo de oidos xordos,
ríronse do mandamento,
que din os dous peixes gordos.

E pola vía de urxencia,
convocaron un consello,
do que saíron decindo:
– Eso é cousa do concello!

No concello deron largas,
pola falta de cartiños,
e escrituraron nun bando…
que o arranxen os veciños!

Os veciños que están cansos,
dos faceres desta xente,
din de botalos ó río,
pra que os leve a corrente.

Mais ó ser unha parroquia,
traballadora e honrada,
deciden ir pra taberna,
e non facer a trasnada.

O Rajoy e o Frijolito,
vendo o asunto rematado,
déronse a mau contentos,
do traballo realizado,

E co peito ben inflado,
pensando en tomar uns viños,
foron dar ó merendeiro,
que hai na Ponte Vilariño.

Como a inchenta foi no Deza,
e o traballo era “a mantido”
pra non viaxar de valde,
largáronlle un bo cocido.

E alá pola media tarde,
despois dos cafés e copas,
achegáronse ata a Ponte,
pra visitar ás “garotas”

O atopar todo pechado,
que ata a noite non abrían,
decidiron dar a volta,
e deixalo pra outro día.

Xa de volta pra Santiago,
os veciños de Cadrón,
berrábanlles dende as fiestras:
– Mira que sodes lambóns!

E os que somos do Castelo,
ó mirar tanto Audi xunto,
pensamos volver ós tempos,
de Don Manuel… o difunto!

E ata aquí chegou a historia,
dun garrido cabaleiro,
que por non mexar amodo,
anegou o pobo inteiro.

Todo empezou con ista foto á veira do mar tomando unha cervexa.  Publiqueina no Face coas tres primeiras estrofas, e un par de amigos (Luís Torres e Javier Anton V.) engadíronlle duas mais. Así que xa posto, convertín tal cousa nun cantar de cego dedicado ás miñas aldeíñas. E de seguro que andando o tempo poreille música tamén.

CUMPLINDO COA PALABRA DADA A D. XOSÉ NEIRA VILAS

CUMPLINDO COA PALABRA DADA A D. XOSÉ
…..Certo día de xa van alá uns anos, atopábame xunto con uns compañeiros e amigos músicos, visitando a D. Xosé Neira na súa casa de Gres.
…..Aquel día, non lembro o porqué, sasiu a conto o seu poema “Xoaniña andeira”
…..Un poemiña moi fermoso pros nenos, dedicado a ise bichiño tan querido por todos.
…..Quén de cativo ou non tan cativo, non puxo unha xoaniña na punta do dedo e cantou aquilo de “Voa, voa, xoaniña voa, que che hei de dar pan de broa”
…..Amais, aquel día contounos (eu nunca o escoitara) que se a xoaniña voaba baixa iamos pro purgatorio, e se voaba alta iamos pro ceo. Se non voaba, xa vos podedes imaxinar.. por iso había que darlle voltas e mais voltas pola mau en diante ata que voara.
…..A min gustábame tanto o poema (amais lembrábame unha taberna que había en Ourense que lle chamaban “A tasca da Xoana” e que tiña o poemiña escrito nunha taboa) que díxenlle que lle iba poñer música, e na próxima vez que o visitara cantaríallo e el acompañaríame no canto coa pandeireta.
…..Pero nunca me puxen a el, e non sei moi ben o porqué. …..Quizais porque os que nacemos e somos uns nugallaos, sempre poñemos a disculpa de que non temos tempo.
…..O conto foi, que o día do seu pasamento, un dos compañeiros de aquel día, lembroumo:
…..– Oes, e ti chegache a musicar o poemiña da Xoaniña?
…..– Meu Deus, non tiven tempo…
…..Pero pensei alá pros meus adentros, que aínda tiña unha taboa de salvación. Don Xosé non me puxera plazos e eu non me comprometera no cando. Así que considerei que a débeda era tan grande para conmigo mismo, que tiña que cumplila, e mais agora, que teño unha netiña de dous aniños e medio á quen cantarlla.
…..Espero que vos guste, xa que non o souben facer mellor, pero que sepades que está feita con todo o meu cariño pra con Don Xosé e a súa dona Anisia.
…..A cantiguiña grabeina co murmurio das augas do Rio das Abellas da miña aldeíña do Castelo como fondo.

PETROGLIFOS DA CIMA DA COSTA EN CADRÓN E MUIMENTA. Artigo na Voz de Galicia de Daniel González Alén

http://www.lavozdegalicia.es/noticia/deza/lalin/2016/01/31/aparecen-mais-petroglifos-na-zona-moimenta-cadron/0003_201601D31C6991.htm

UN COCIDO DE LALÍN (Como Deus manda)

Chamoume San Pedro ó ceo,
xa que en Lalín son nacido,
que lle leve unhas cousiñas,
pra facer un bo cocido.

Un lacón, unha cacheira,
e unha ristra de chourizos,
ademais dunhas castañas,
afumadas nos canizos.

De Muimenta unhas patacas,
uns greliños de Cadrón,
dous botelos do Castelo,
e de Bermés un bo xamón.

Pois xa ten prendido o lume,
co trespés ben asentado,
o pucheiro cheo dauga…
e a Deus sentado ó lado!!!

Seica levan todo o ano,
cunha dieta sen excesos,
pasando mais fame os dous,
que os carrachos dos codesos.

Así que voume pralá,
como un rapaz ben mandado.
Se lles fago un bó cocido,
xa teño o ceo gañado.

Pois eu méritos non teño,
pra gañalo doutro xeito,
que a rezar –eles xa o saben-
a verdá… no-estou afeito!!!

Convidareinos despois,
-pra que estarriquen as pernas-
a uns paseos por Lalín,
e a cantar polas tabernas.

E remato xa este conto,
dando a razón ós que dín,
que non hai mellor cocido…
que o que se fai en Lalín!!!

Nunca escribira nada sobre da Festa  do Cocido de Lalín. Así que considerando tal feito como unha débeda, ahí vai un pequeno poemiña, que andando un pouco o tempo, penso musicar tamén.

UN DÍA DE FEIRA NA AGOLADA

UNHA TORRE MEDIEVAL NO CASTELO DE CADRÓN (LALÍN)

O CASTELO DE CADRÓN (LALÍN)

Aínda a risco de resultar reiterativo, creo que é o momento de aportar datos que poñan de relevo a importancia que a historia lle conferiu á parroquia de Cadrón, co paso do camiño real, coa construción da ponte de Vilariño sobre o Arnego e coa existencia no medievo dunha fortaleza no mesmo lugar, que se recolle na primeira imaxe desta entrada (perdóeseme o retoque fotográfico, feito con medios moi elementais). Hoxe estamos en condicións de poder ofrecer a transcrición dun documento que acredita con total certeza a presenza neste outeiro de O Castelo (Cadrón) da fortificación do señor don Alonsso Gondín de Ventossa. O topónimo é outra certeza. E a microtoponimia quixo chamarlle ás terras que hai na parte baixa do outeiro, na pendente que se incia cara o Arnego, o Sucastelo (todo un tratado de toponimia, esa disciplina da lingua que trata de explicar o significado e a orixe dos nomes de lugar). O devandito documento aparece recollido no libro “Realidade Eclesiástica do Concello de Lalín na época postridentina” da autoría de Xoán Carlos García Porral e Óscar González Murado. A referencia do devandito libro foime facilitada por Antonio Presas García.

Da descrición que se fai do castelo e os seus arredores neste documento do ano 1633  hai unha total coincidencia coa fisionomía do terreo e a proximidade da fortaleza ao camiño real. Na imaxe que segue (foto aérea do Voo americano en 1956) o camiño real segue a liña de asteriscos amarelos.

As fortalezas foron na Idade Media fitos importantes dos camiños (moitas veces xurden por e para os camiños); a súa función era a defensa e control das vías de comunicación e da riqueza que por elas circulaba. E non sería moi arriscado afirmar que se na algunha ocasión se tivese cobrado pontádego na Ponte Vilariño, fose este un imposto recaudado polo señor do castelo de Cadrón.

Queda pois a porta aberta para futuras e máis definitorias pescudas.

Publicado por busto.agolada  no seu blog “AQUAM LATAM” o día 24 de Outubro do 2015