O DÍA QUE CAMBIEI A MOZA POLA TABERNA

O DÍA QUE CAMBIEI A MOZA POLA TABERNA
…….. O poema, fíxeno a comenzos de ano, inspirándome nos poemas das alboradas de Cunqueiro, ó volver a ver no blogue “AQUAM LATAM” do amigo Manolo Busto, a foto do Señor Souto na súa taberna. Taberna na que botei moitas noites da miña mocedade cantando cos meus amigos daquel tempo.
…….. Cando o escribín, non foi coa idea de musicalo, pero poucos días despois de facelo, tiña que cantar nos pendellos da Agolada. Así que, pensei que sería bo poñerlle música e cantalo alí.
…….. E aproveitando que o Arnego nace na Serra do Faro, e ás musas andaban a meter os pes nas súas augas, non me fixo falta pensalo dúas veces, e a cantiga, estreneina nos pendellos tal como eu quería.
…….. A taberna, atopábase onda a ponte vella de Vilariño (a casa segue alí reconvertida en “Puticlú” unha magoa non aproveitala como casa de cultura ou algo así) e na parte de riba dela, había unha tosta para a producción de enerxía eléctrica. Os mozos de Cadrón, Agolada e dos seus arredores, iamos a bañarnos nela polo vrau. Eu ia coa miña guitarriña ó lombo dende o Castelo, e despois pola noitiña, botabámoslle unhas cantiguiñas alí mentres bebiamos un “Fis Fas” daqueles que había.
…….. Gardo moi boas lembranzas dese lugar, e de feito, cada vez que paro a tomarlle unha jasiosa no Merendeiro do Arnego, que queda a uns 100 mts. de onde estaba a taberna, sempre paro despois na ponte, e vanseme os ollos pra casa que tantas lembranzas garda baixo o seu teito.
…….. O poemiña, non é que conte a verdade de cómo eran as cousas, xa que daquelas e aínda despois, non cambiaba a música polas mozas, pero bueno, é unha maneira de falar e de dicir que tamén me gustan moito as cantigas nas tabernas. Tabernas reconvertidas hoxe en día en furanchos, pero que seguen gardando o sabor do bo viño e a boa música.
…….. Pois nada. Que teñades un bo día, a ser bos, e levadeo con sosego, que nun mes, andamos perdidos polas congostras mirando como maduran as ameixas e as uvas, e as amoras e as cereixas.
…….. Apertas para todos.

A Cantiguiña está basada nun dos poemas recolleitos nas alboradas de Cunqueiro sobre o poeta Antonio Noriega.

GRAZAS POR TODO, HERNÁN.

LA VIDA TE DA SORPRESAS…SORPRESAS TE DA LA VIDA!!!
……No baixo do edificio onde eu vivo, na rúa Juan Carlos I de Pontevedra, hai un Restaurante/Cafetería, onde paso os ratos de lecer de boa gana e cando me presta facelo. Non vou decir o nome porque non pedín permiso. Nela, traballa un camareiro ecuatoriano que se chama Hernán.
……Ata aquí todo normal se non fora porque Hernán, é un dises tipos que lle cae ben a todo o mundo. Que te recibe cun sorriso nos beizos sexa a hora que sexa, e durante a súa dura xornada de traballo. Mesmo parece que xa che se alegrou o día  con tan solo mirar pra el.
……E non só iso. É que nunca lle mirei unha mala cara con ninguén, nin ao revés. O trato que recibo dél, sempre é exquisito. Ata lle levo berrado moitas veces para que me chame Pepe a secas, sen o señor diante, pero non hai maneira de que o consiga.
……Pois resulta que fai uns días, falábame de que seguía as miñas cantigas polo You Tube. Que non entendía moi ben o galego nin a nosa música, pero que algunhas das miñas cantigas, gustabanlle moito. Ata me chegou a preguntar o que quería decir en algunha delas.
……Suscribiuse a miña canle, mirei que lle daba un “me gusta” a algunha delas, cousa que para min era unha ledicia, porque entendo que a nosa música tradicional, e moi dificil de comprender para esta xente tan allea a nosa cultura.
……Onte, cando cheguei atendeume co sorriso de sempre. Díxome:
……– Señor Pepe, le voi a confesar una cosa. La música és mi gran pasión. Cuando vivia en Ecuador cantaba con una gente de allí y con la que disfruté mucho cuando solo tenía 21 años.
……Quiere que le enseñe un video de cómo canto yo?
……Bufff. Vaia sorpresa que me levei!
……Anque a min pásame o mismo coa música latina, que lle pasa a él coa galega. Este tipo de música non me entra de ningún xeito, porque son doutro tempo e dunha cultura moi diferente. Pero a música é a música, e anque sexan de distintas culturas, os músicos sempre acabamos entendendonos, que por algo a música, é o único idioma universal.
……Leveime unha sorpresa moi grande escoitando como canta e como toca a xente que o acompaña.
Que ledicia Hernán. Vaia sorpresa que me deches!
……Rite ti da Panorama, París de Noia e trangalladas desas, que o único que fan, é un circo coa música que vos corresponde a vós, e que sodes quen mellor a cantades.
……En min, sempre terás un amigo para o que che faga falta Herni. Unha perta.

(No video que poño, Hernán é o que canta)

FESTIVAL FIN DE CURSO. “Escola de Acordeóns de Campelo”

MOITAS GRAZAS.
…..A “Juan José Mariño” por convidarme o pasado domingo dia un de Xullo, ao festival que organizou como remate do fin do curso da escola.
…..E grazas á “Escola de Acordeóns de Campelo” por deixarme cantar con eles a Rianxeira, peza coa que rematában a súa festa.
…..Non vos pedín permiso para cantala. E a verdade é, que nin siquera tiña pensado facelo porque xa empezarades a tocar.
…..Eu xa cantara o que me correspondía e etaba ao lado dos gaiteiros na parte de atrás do escenario. Pero é que coa música tradicional, pásame unha cousa moi rara… quéntome e férvene o sangue de tal xeito, que teño que cantar si ou si!! E mais cando escoito o ben que tocades e o ben dirixidos que estades polo voso mestre Juan José.
…..Se vos digo a verdade, non o pensei dúas veces… mirei que o único micro que estgaba libre era o do presentador, e que este, estaba inflándo o fol da súa gaita para tocar tamén.
…..Así que alá fun. Botei man do micro, e disfrutei da “Rianxeira” como poucas veces o fixera antes.
…..Para completar a cousa, Julio e Carlos botaron man das gaitas, e toda a xente que enchía o auditorio e pasillos, acompañaron a cantiga como se fora un coro que ensaia tres veces á semán.
…..Saiu perfecto, a verdade que si.
…..Así que, moitísimas grazas a todos por todo, e mais, polo cariño que me amosástedes moitos de vós.
…..Asegúrovos que foi unha auténtica ledicia acompañarvos, e pasar un fermoso serán de música con todos vós.
…..Lembrarei sempre este día. Unha perta para todos!

PARA QUEN CUCOU O CUCO

PARA QUEN CUCOU O CUCO
…….Tempos atrás, decíase que o cuco cucaba pros cartos, e según os cartos que se tiñan na carteira no momento de escoitalo, así estaría a carteira o resto do ano. Tamén había a creenza de que cando estaban vaias persoas xuntas, so surtiria o efecto dos cartos nunha delas.
…….Entón, sabendo esto, eran dous homes que, indo por un camiño, sentiron cucá-lo cuco, e díxolle un ao outro.
…….– Cucou para min.
…….Ao que o outro respostou: 
…….– Non, ho, ¡ese cucou para min!.
…….E sobre desto tiveron tal disputa que acordaron leválo asunto a un abogado. Ao chegar ao despacho contáronlle ao señor abogado o choio que os levaba xunto del. E o abogado díxolles:
…….– Poñan cincuenta pesos cada un enriba da mesa, e despois dígolles para quen cucou o cuco.
…….Sacaron da carteira e botaron encima da mesa os cincuenta pesos cada un. Entón o abogado, botando man aos cartos, dixo:
…….– Nin para un, nin para o outro, o cuco cucou para min.

CUMPLINDO COA PALABRA DADA A D. XOSÉ NEIRA VILAS

CUMPLINDO COA PALABRA DADA A D. XOSÉ
…..Certo día de xa van alá uns anos, atopábame xunto con uns compañeiros e amigos músicos, visitando a D. Xosé Neira na súa casa de Gres.
…..Aquel día, non lembro o porqué, sasiu a conto o seu poema “Xoaniña andeira”
…..Un poemiña moi fermoso pros nenos, dedicado a ise bichiño tan querido por todos.
…..Quén de cativo ou non tan cativo, non puxo unha xoaniña na punta do dedo e cantou aquilo de “Voa, voa, xoaniña voa, que che hei de dar pan de broa”
…..Amais, aquel día contounos (eu nunca o escoitara) que se a xoaniña voaba baixa iamos pro purgatorio, e se voaba alta iamos pro ceo. Se non voaba, xa vos podedes imaxinar.. por iso había que darlle voltas e mais voltas pola mau en diante ata que voara.
…..A min gustábame tanto o poema (amais lembrábame unha taberna que había en Ourense que lle chamaban “A tasca da Xoana” e que tiña o poemiña escrito nunha taboa) que díxenlle que lle iba poñer música, e na próxima vez que o visitara cantaríallo e el acompañaríame no canto coa pandeireta.
…..Pero nunca me puxen a el, e non sei moi ben o porqué. …..Quizais porque os que nacemos e somos uns nugallaos, sempre poñemos a disculpa de que non temos tempo.
…..O conto foi, que o día do seu pasamento, un dos compañeiros de aquel día, lembroumo:
…..– Oes, e ti chegache a musicar o poemiña da Xoaniña?
…..– Meu Deus, non tiven tempo…
…..Pero pensei alá pros meus adentros, que aínda tiña unha taboa de salvación. Don Xosé non me puxera plazos e eu non me comprometera no cando. Así que considerei que a débeda era tan grande para conmigo mismo, que tiña que cumplila, e mais agora, que teño unha netiña de dous aniños e medio á quen cantarlla.
…..Espero que vos guste, xa que non o souben facer mellor, pero que sepades que está feita con todo o meu cariño pra con Don Xosé e a súa dona Anisia.
…..A cantiguiña grabeina co murmurio das augas do Rio das Abellas da miña aldeíña do Castelo como fondo.

A FEIRA DOS CARBALLIÑOS DE VILATUXE

          A Feira dos Carballiños, na Parroquia de Vilatuxe (Lalín) foi unha feira de renome ate os derradeiros anos do século pasado. Das mellores que había pola Comarca do Deza.
          Esta Parroquia estaba encadrada no Camiño dos Arrieiros e na que confluían dous deles. Un que saíndo da Almuzara hacia Lalín atravesaba Punxín, Maside, o Carballiño, o Irixo e no alto da Cruz da Grade, partía en dous: un que seguía cara a Lalín, Agolada e As Cruces e outro que baixaba a Vilatuxe para seguir cara a Silleda e Santiago. O outro moito mais importante ca este, saía de Ribadavia e pasaba por Leiro, Gomaríz, Cabanelas, O Torrón, Arenteiro, O Tellado, Zobra e xuntaba en Vilatuxe co do Irixo.
          Polo tanto, a Feira dos Carballiños supoñía un centro ecónomico moi importante debido a riqueza da Comarca e a cantidade de arrieiros que por alí pasaban e onde tiñan parada e fonda. Alí deixaban e vendian ou cambeaban moitas das súas mercadurías, ate sei de boa tinta que unha das actividades mais importantes nos anos seguintes da guerra era o estraperlo e a compra de Wolfran “sustraído” polos miñeiros as agachadas nas minas da Brea en Fontao, e que os arrieiros levaban as agachadas ate a estación do tren no Carballiño, onde había compradores para él.
          Pero esta feira xunto con casi todas as da Comarca foron desaparecendo na década dos 80, o non se adaptar ós tempos modernos, e entre outras cousas ó abandono do rural e a proliferación de Supermercados e grandes Areas Comerciais.
          Mais o seu recordo sigue en moita xente que pensa que certas tradicións hai que conservalas e que non se pode estragar un anaco tan importante da nosa historia e da nosa cultura, polo que por medio de distintas asociacións estánse a recuperar moitas delas.
          Este é o caso da Feira dos Carballiños de Vilatuxe, que trata de recuperar a asociación de veciños da parroquia, no segundo domingo do mes de Maio. E a verdade que están a conseguilo.
           Eu tiven a ledicia de visitala case todos os anos dende o  2012 no que se fixo a primeira, e de verdade que quedei prendado do que alí vin.          Este ano, fun cos meus compañeiros, Benito e a súa zanfona, J. Carlos co acordeón e Antonio á percusión a botarlle unhas cantiguiñas, anque o tempo non axudara moito para ter unha boa feira. O que si é seguro, que por alí andaremos en anos vindeiros sempre que se poida.

SOBRE A CANTIGA “FISTERRA”

SOBRE A CANTIGA “FISTERRA”
..Pois se vos digo a verdade, non sei de onde saiu a mistura tan rara desta cantiga tan popular e que se fixo aínda mais dende que a grabou Treixadura.
…..A primeira vez que a escoitei foi a Suso Vaamonde (se mal non lembro) na do Cuco en Velle xa fai moitos anos. Era das de santo e seña do furancho. Despois cantouna algunha vez no “Luar” e montouna co grupo Xorimas, anque nunca chegaron a grabala.
,….O retrouso tan fermoso desta cantiga, é un anaco do poema “Os teus ollos” de Curros Enriquez, que musicou Chané e que grabou un montón de xente nas últimas décadas. Tamén é moi fermosa. Eu canteina durante moitos anos coa zanfona, anque agora gústame mais coa guitarra:
Tamén eu choro,
tamén eu choro,
cando non me alumean, meu ben
eses teus ollos.
…..A primeira estrofa da cantiga fala de concellos da costa galega pero que non sei se perteñece a algunha cantiga tradicional que se canta por eses lugares. O que si é, que non garda relación algunha coa letra do retrouso:
Fisterra vai na proa,
Camariñas vai no mar-e,
Santa Uxía de Ribeira,
Poboa do Caramiñal-e.
…..Anque é moi parecida a unha que si é tradicional e forma parte de outra cantiga:
Se Fisterra vai na proa,
e Camariñas a remar-e
move as ondas de Ribeira,
vento do Caramiñal-e.
…..A segunda estrofa da cantiga, si parece que quere ser unha continuación do retrouso, pero que non ten nada que ver co poema de Curros, anque seguro que perteñecerá a algunha cantiguiña tradicional, pois tamén forma parte da pandereitada “Os teus ollos eclipsan a Lúa” de Cende e que cantaban as Cantareiras de Lobios:
Se queres que brile a lúa,
pecha os ollos meu amor-e,
que mentra-los tes abertos,
a lúa pensa que hai sol-e.
…..E a terceira estrofa si que é coñecida pola zona de Ribeira e forma parte de unha cantiguiña local, anque moitas estrofas parecidas a esta e que parecen cortadas do mesmo patrón, atopanse por toda Galicia
Para sardiñas Aguiño,
para bolos Castiñeiras,
para rapazas bonitas,
Santa Uxía de Ribeira.
…..Fai uns días que grabei “Os teus ollos” para uns rapaces dun cole que fixeron un traballo sobre Curros Enriquez. Pedíronma pra poñer como música de fondo a un corto que fixeron sobre a vida do poeta. Anque xa a puxera por aquí, volvo facelo, porque para min, e anque é moito menos coñecida, é tan fermosa como a de Fisterra.
…..Apertas para todos.

UN DÍA DE FEIRA NA AGOLADA

MUIMENTA – O CASTELO E CADRÓN

ENFERMEIRAS E DOUTORES