LEITE MAZADO

LEITE MAZADO
.    Nunha xuntanza que tiven onte na Estrada con amigos dunha asociación cultural, e falando das cousas que vivimos de cativos, chamoime moito, que casi ningún escoitara falar nunca do leite mazado. Na miña casa natal do Castelo, lembro de cativo a miña nai e a miña tía moitas noites mazando nén a carón do lume da lareira, para facer a manteiga.
.    Lembroas sentadas cunha ola de barro entre os xeonllos, moi pretas do lume, supoño que para quentala.
.    Na ola metían unha vara chamada “mazo” ou “mazarico” que nun cabo tiña unha roda de madeira que me parece que lle chamaban “Rodela” que era a que batía o leite, e unha tapa de madeira tamén para que non saíra o leite para fora e que tiña un buratiño por onde se metía o mazo.
.    Enchíase a ola de leite, e mazaban nél ata sacarlle a manteiga. …. Non lembro o tempo que levaba facela, pero si lembro que pasaban moitas horas mazando nél polas noites.
…. Aquela manteiga despois, comiámola con pan e mel, según saía quentiña 🙂
A foto e no pazo de Arxeriz no Saviñao.

IR ÓS FURANCHOS É UNHA RELIXIÓN!!!

IR ÓS FURANCHOS É UNHA RELIXIÓN!!!
…   Acabo de mirar un video onde uns mozos, píden ós seus pastores que intercedan pra ter misa católica, que necesítana para limpar a súa alma… E paréceme moi ben, claro que si!
…   Eu respecto as ideas e relixións de cada quén, xa sexa Católico, Protestante, Ortodoxo, Sunita, Chiita, Budista, Theravado, Xudaista, Hinduista, Chinés, ou de Lalín.
…   Creo que todo o mundo ten direito a practicar por un igual, a relixión na que creé.
…   Pero é que eu, creo nos furanchos. Son a miña relixión.
…   Amais, istes si que existen de verdade. Non fai falta inventalos nin miralos en estampiñas ou figuriñas de barro e madeira… están aí, ó lado da casa, ou coma moito, a un par de litros de gasolina de distancia!
…   Para moitos de nós, os furanchos, son unha auténtica relixión, e veñen sendo algo así coma os nosos lugares de culto.
…   Neles acóllen o furancheiro (O noso Pastor) cos brazos abertos, coma bos feligreses que somos, e xuntos, confesamos os nosos pecados e perdonámonos os úns ós outros, así coma os furancheiros perdonan (as veces) as nosas débedas se non son de moita cuantía.
Amais, neles purificamos os nosos corpos por dentro e bendicímolos por fora.
…   O viño tinto, ben sendo o noso sangue. E o Branco, pois eso… os glóbulos da mesma cor.
…   E os furanchos, si que son milagreiros… bufff, se eu vos contara… teño mirado algún feligrés chegar con cara de difunto, ou como se o mataran de morte ben morrida, e a media hora de recollemento, bailar enriba da mesa coma se lle estivera dando o demo co rabo.
…   E a música cultural-relixiosa que temos? Eso si que é unha auténtica gozada… empezamos facendo “gorgoritos” coa cunca na mau, e despois de repetir tres ou catro cuncas, rematamos con uns cantos gregorianos miudiños fermosísimos.
…   E no imposto da renda, tería que haber unha casilla, que marcaríamos cunha equix para subvencionalos coma os coles dos curas, e así, baixar o prezo da cunca vinte ou trinta centimos.
…   Pois eso, meus queridos amigos, como diría Felix R. De la Fuente, falando dos paxaros. Que non estou en contra de que cada quen reclame o culto que cultiva. Agora, eso si, o mesmo trato para todos por un igual.
…   Temos todos o mesmo direito nas nosas creenzas, según esa cousa tan rara de usar e tirar, e que cada ún interpreta da maneira que mellor lle convén, e cando mellor lle conven, que lle chaman Constitución.
…   Así que se abren lugares sagrados como as Igrexas e Mezquitas, ou Templos Mormóns, Budistas, Hinduistas ou Maias, pois que abran os furanchos tamén.
…   É de lei!!!
…   Dixen…

TEMPO DE CASTAÑAS

-XOGO DE NENOS:
“Debaixo dun castiñeiro
paseando unha galiña
caeu degarado ourizo
e un golpe lle deu na crista.
Bota a correr a galiña
e dille de presa ao galo:
-Fuxa, señor galo, fuxa,
que cae o ceo en anacos.
-Quén llo dixo, ña galiña?
-Sentin un na coroniña.
Apreta o galo a correr
e, cô raposo encarando:
-Fuxa, -dille,- señor raposo,
que cae o ceo en anacos.
– Quén llo dixo, señor galo?
-Dixo a señora galiña.
-Quén llo dixo, ña galiña?
-Sentin un na coroniña.
Bota o raposo a correr
e, atopando o can ao paso:
-Fuxa, -dille,- siñor can,
que cae o ceo en anacos.
-Quém llo dís, señor raposo?
-Díxomo o siñor galo.
-Quén llo dixo, señor galo?
-Dixo a señora galiña.
-Quén llo dixo, ña galiña?
-Sentin un na coroniña.
Bótase o can a correr
e cô lobo tropezando:
-Fuxa, -dille,- señor lobo,
que cae o ceo en anacos.”

FRASES COTIÁS DAS CASTAÑAS:
-Traeme as medias castañas: traeme as zocas
– Auga de castañas : dise do café pouco cargado.
– Quedouse en auga de castañas: algo que non tivo moita importancia.
– Duras coma cascallos:- dise das fabas do caldo cando non coceron ben (Os cascallos, ou castañas pilongas, son as que se secaban no canizo)
– Estalarlle a castaña na mau: cando un cae na propia trampa.
– Non estar para asar castañas: non ter ganas de festa.
– Sacarlle as castañas do lume: librar a un dun problema.
– Darlle unha castaña: zurrarlle na cara.
– Come que vas quedar coma a castaña do medio: díselle ós rapaces que coman que van quedar delgados (Polo regular, a castaña do medio do ourizo é a mais delgada.
– ¡Toma castaña!: levar un chasco.
– ¡Pegarse un castañazo! Pegarse un golpe forte.
– Coller unha castaña. Emborracharse.
– Estoupou como unha castaña: unha explosión seca.
– ¡Manda castaña! Algo que non ten xustificación, que – sorprende a un

ADIVIÑAS DAS CASTAÑAS:

“Son verde e non son limón,
son moura e non son carbón,
son vermella e non son sangue,
son branca e non son papel,
¿Que cousa cousiña son?

“Eu nacín dentro dun berzo, onde ninguén tocar ousaba:
quen puña a mau non tornaba… Entre cidades e cortes me desexan ver crescida,
e as mulleres preguizosas comigo gañan a vida”

“¿Cal é a cousa, cal é ela, ten tres capas de inverno: a primeira mete medo, a segunda é lustrosa a terceira é amargosa?”

“Outo me vexo no meu lugarexo.
Por unha risada, perdín miña añada”

“Outos pais capeludas nais
e os fillos incha-foles, adiviña ti, si podes”

“Outo estou, color de ouro teño,
por unha risada perdo canto teño”

“Outo me vexo no meu canguerexo,
vexo vir e non podo fuxir”

“Outo, outo cabaleiro
dalle a risa e caelle o diñeiro”

“Alto foi meu nascimento de doncela recollida;
cando ia para me rir, tal foi a queda que dei
que a casa non máis voltei”

“Altetes, altetes con seus carrapetes;
con o riso que lle deu, todo se perdeu”

Ten pelexo coma a xente,
e é moi boa para comer;
chega polo mes de Santos
e todo o ano a tés.

Alto me vexo
no meu capelexo,
por unha risada
quedeime sen nada.

Alto está,
barbas ten,
ri e solta o que ten .

No aire se cría,
no aire se ten;
bota unha risada
e perde o que ten.

ESTROFAS SOBRE AS CASTAÑAS
As castañas son castañas,
os ourizos son ourizos;
os ollos da tua cara,
para min son dous feitizos.

Acabáronse as castañas,
secáronse os castiñeiros,
acabáronse as rapazas;
quedan os mozos solteiros.

Acabáronse as vendimas,
ahí veñen as esfolladas
para comer coas nenas,
catro castañas asadas.

Ábreme a porta, Marica,
que che quero dar castañas;
-Eu a porta non cha abro,
que ben sei as tuas mañas.

Naquela banda do río,
ten meu pai un castiñeiro;
bota castañas no outono,
uvas no mes de Janeiro.

Aquel vello castiñeiro,
esquecendo a súa cañota,
ergue os brazos rexoubeiro;
faise roncón e punteiro,
e quere bailar a jota.

Santiña do Soutarelo,
bota castañas abaixo;
anque non teño mantelo
collereinas no refaixo”.

“Santo que estás no canizo
bota castañas embaixo
que anque non teño mandil
acádochas no refaixo.

Castiñeiro, dás castañas
que eu ben che vexo as candeas;
ao te ver falar con outro
sáltame o sangue nas veas”.

“Castiñeiro sin galiñas
castañas non pode dar;
rapaza que non tén gracia
Qué amores pode tomar?“.

“Ó Carballo cáille a folla
i ó castiñeiro o ourizo;
as mociñas, as de agora
todas andan ó castizo”.

“Ó Carballo cáille a folla
i o ourizo nona ten;
as mociñas que hai agora
moi pouca vergoña ten.

“Cereixas nun castiñeiro
foi cousa que nunca vín;
non te alaudes que me deixas
que eu nunca te pretendín”.

“Eu quero un mozo que sexa
forte coma un castiñeiro,
que sexa bon beilador,
saiba tocalo pandeiro”.

“Sentaivos mozos, sentaivos,
anque as mozas sean poucas;
habémosvos dar castañas
anque non comades outras”.

“Teño un castiñeiro á porta
que me dá moitas castañas;
heiche de dar un saquete
xa que todas más apañas”.

Dáseme tanto por ti,
coma se nunca te vira!
encólgate dun castaño,
coas pernas para riba!

A aldea de do Castelo,
De lonxe parece vila,
Cunha corredoira na entrada,
E un souto na saída.

-Ábrema porta Marica,
que che Quero dar castañas,
-eu a porta non cha abro,
que ben sei das túas mañas.

A castaña no ourizo,
quixo rir e reventou,
caindo castiñeiro abaixo,
mira que golpe levou.

As castañas ben se comen,
o viño vaise bebendo,
o cariño vai entrando,
e a honra vaise perdendo.

CANTAR DE CEGO PRA FEIRA FRANCA

Moi bos días meus señores,
donas i mais cabaleiros,
oveghas, cabras, cabritos,
i jalos de los poleiros.

Hox’en las rúas da vila,
terá lujar una feira,
q’entre toda’las jalejas,
ista sempr’és la primeira.

Baijarán de las aldeas,
los del jando i los zoqueiros,
los labrejos con seus carros,
los del pan, i los cesteiros.

Tamén virán los ferreiros,
con las fouces i jadañas,
con los sachos i lejones,
i trampas pras alimañas.

Los que posúen colmenas,
tragheran la mel en tarros,
i virán los ceramistas,
con sus enseres de barro.

Las mulleres con los queixos,
con las berzas i los ovos,
con las fabas, la manteiga,
ceboliñas i allos novos.

I los homes, con las mulas,
con los becerros i ranchos,
i con cartos nel bolsillo,
para merca’los ferranchos.

Non han faltar los del viño,
con barriles i canados,
cheos de viño del Ribero,
pra compaña’los asados.

E virán los xamoneiros,
pulpeíras del Carballiño,
los panadeiros de Cea,
i los que fan churrasquiño.

Haberá música a esgalla,
e un cejo c’as súas coplas,
i sejiremos coa fiesta,
tomando uns cafés i copas.

Como no hai feira sen baile,
pra contentar las parellas,
farán ruada “Os Alegres”
qu’es la banda do “jedellas”

I virán dous trovadores,
que de la corte llejados,
nos botarán unos fados,
con pandeiros i tambores.

Remataremos el día,
cantando por las tabernas,
pra cantar i pra bailare,
ata que doian las pernas.

Ameniza el “Son das Ondas”
i tamién “Maravallada”
luejo, los “Saljariteros”
rematarán la foliada.

I despedirán la feira,
cantando pa las persoas,
uns venidos de Salcedo,
chamados “Cantanascroas”

E ata aquí llejo el relato,
que vos contó este cejiño,
i por el que vos vai cobrare,
un par de cuncas de viño.

Nota do autor.- Na foto, os dous trabadores de la corte* llejados.
*Corte referida a dos reises, e non á das vacas.

PASACALLES OU PASARRÚAS?

PASACALLES OU PASARRÚAS?
…..Pois según parece, a palabra correcta para definilo en galego, é “Pasacalles”
…..As bandas de música e os grupos de gaitas, dan e diron sempre “Pasacalles”
…..“Pasarrúas” é unha palabra en castrapo que consiste en galeguizar a palabra “Calles” por “Rúas”
…..A Academia Galega, recomenda adoptar a palabra “Pasacalles” decindo que é “Unha marcha popular de ritmo moi vivo tocada nas rúas por unha banda, unha charanga ou un grupo de gaiteiros”. Anque as Charangas (a meirande parte delas) xa perderon a esencia do que en realidade é unha charanga, e non deixan de ser mais ca unha orquesta que toca a pe da rúa ou nun palco.
…..No caso de Galicia, que dende tempos ancestrais as súas rúas sempre foron un rebumbio de música, a palabra que deberíamos utilizar sería a de “ruada”
…..A RAG define “Ruada” como:
…..1.- Reunión de xente, en xeral pola noite, para divertirse con cántigas, bailes, etc.
…..2.- Percorrido que fan os mozos polas rúas bailando e cantando serenatas.
…..Polo tanto, a palabra “Pasarrúas” ou “Pasarúas” non existe no galego, e a correcta é “pasacalles”
…..A palabra que si está na RAG é “pasacorredoiras” que son pezas da música tradicional galega, que teñen un ritmo moi parecido á Polca.
Apertas para todos.

OS XARANGALLO MANGALLO

Tócate o carallo
tocate o carallo,
qu’en Marín ninguén canta,
como os Xarangallo Mangallo.

Ala polos anos sesenta,
empezaron a cantar’e… Ai lalara lalalala…
un grupo de “vellos chalados”
pra animar o carnaval’e.

Cantaban por Marín en diante,
e ata “foron ó extranxeiro”… Ai lalara lalalala…
Íntimos de San Caralampio,
patrono dos chiquiteiros.

Tócate o carallo…

Formado por uns bos cantores,
e tamén por mariñeiros… Ai lalara lalalala…
Algún que outro conductor,
albañís e “chaboleiros”

Con unha fermosa retranca,
diron moita vida as festas… Ai lalara lalalala…
criticando ó que o merecía,
nunhas copliñas impresas.

Tócate o carallo…

Botándolle ovos á censura,
cantaban todo en galego… Ai lalara lalalala…
así foi como remataron,
algunha vez no “talego”

Mais eles seguironlle dando,
caña a diestro é siniestro… Ai lalara lalalala…
que pras cousas con retranca,,
eran uns grandes maestros.

Tócate o carallo…

Ata que chegou un bo día,
que decidiron parar’e… Ai lalara lalalala…
perdendose a mellor das murgas,
que animan o carnaval’e.

Marín botaos moito de menos,
din que debían volver’e… Ai lalara lalalala…
pois a tradición diste grupo,
e todo un luxo perder’e.

Tócate o carallo…

A letra, escribina por encargo de Benito do grupo “Saljariteiros” para cantala na homenaxe que se lle rendiu o día 1 de Marzo de 2019 en Marín, no “Museo Manuel Torres” aos “Xarangallo Mangallo” e en especial ao seu fundador Manuel Rodriguez “O Norteiro”

https://www.cope.es/emisoras/galicia/pontevedra-provincia/pontevedra/audios/mediodia-cope-pontevedra-20190305_685050  (Minuto 33)

E TI QUE O TES

E ti que o tes,
sei eu que cho vin,
por un buratiño que tes no mandil.
Que tes no mandil,
que tes no mandil,
e ti que o tes,
sei eu que cho vin.

Heiche de contar un conto
na cabezalla do carro,
e se a cabezalla rompe
agárraste ao meu carallo.

E ti que o tes…

E ti tes o mexar torto,
conocincho no andare,
durme unha noite comigo
que cho hei endereitare.

E ti que o tes…

Se vas ao San Benitiño,
non vaias ao de Paredes,
que hai outro mais milagreiro,
entr’as pernas das mulleres.

E ti que o tes…

Din que a Antona non ten fondo,
mais a Antona fondo ten-he.
Se o trangallo vai pequeno
a Antona que culpa ten.

E ti que o tes…

A Maruxiña do fondo,
ten a paxara pelada,
por andar subindo ós pinos,
e baixar escarranchada.

E sei que a ten,
n’o pode negar,
que lla vin no río, cando iba lavar.
Cando iba lavar,
cando iba lavar,
e sei que a ten,
n’o pode negar.

…..

A cantiguiña aprendina o día de San Brais en Salcedo cantando cuns amigos. O informante dela non quere que figure o seu nome tal e como me gusta poñer nestas cantigas tradicionais, así que deixámola anónima e tradicional. Ten un par de estrofas que xa cantaba a “Señora Felicia Insuela” (Q.P.E) coa música do Caneco.

REFRÁNS, CANTIGAS E XANTARES DOS ARRIEIROS

ALGÚNS XANTARES QUE TEÑEN A SUA ORIXE NOS ARRIEIROS.

AS SOPAS D’UNTO.
Facíanse pro almorzo fritindo un anaco d’unto nunha tixola. Así que soltaba toda a grasa, botábaselle un cazo de auga e en canto fervía, probábase do sal, xa que que o unto ten ben dél, e coloreábase con pemento doce. Cortábanse unhas rebanadas de pan de broa e botábanse na tixola sempre cubertas pola auga. Deixabanse cocer uns 15 minutos, repousar un chisco e listo para o almorzo. Había quen lle botaba tamén un par de dentes de allo cortados en láminas.

CARNE AO CALDEIRO
Facíase de xantar na casa onde o arrieiro mercaba o viño. Este, poñía a carne e o pan que mercaba polo Carballiño e Cea, e o vendedor poñía os chourizos, as patacas e o viño.
A carne botábase nunca pota con auga e un bo anaco de unto. Deixábase cocer, cortábase en anacos e salpicábanse de pemento picante e aceite en crú.
Acompañábanse de cachelos.
A auga de cocer a carne, tomábase despois nunca cunca, ensopada de pan trigo.
A carne que sobraba do xantar, levaba o arrieiro para o camiño.
Según parece, este manxar, tamén o facían en grandes caldeiradas os galegos que tempos atrás iban á sega a Castela.

A RICHADA.
A Richada, é un prato tradicional da zona de Forcarei, por onde pasaban vaios camiños de arrieiros.
Según se conta, un dos arrieiros, que por alí pasaba, deulle á cociñeira da pousada onde se xantaba, un anaco de carne que traía para que lla pasase pola tixola.
A cociñeira puxo a tixola ao lume, e aínda non empezara a fritirse cando o arrieiro xa pedía que lla puxera na mesa porque tiña moita fame e moita presa.
– “Señor, a carne aínda richa, estalle moi dura. Espere unha mijiña mais que xa logo está” –dixo a cociñeira.
– “Non importa que esteña dura. Traija pracó que acabo de richala eu” -contestoulle o arrieiro.
Desde entón este prato recibe o nome de “Richada” e no Concello de Forcarei, faise a “Festa da richada” todos os anos.

SOPAS DE CABALO CANSADO
Non sei se será o mais tradicional dos postres dos arrieiros. Aínda hoxe fanse en moitos lugares da nosa xeografía e ben ricas que son.
Facíanas cando as mulas estaban moi esgotadas polo camiño andado e case que non se tiñan de pe.
O que facía o arrieiro era darlles unhas codeas de pan enchoupadas de viño tinto e enzoufadas de zucre. E así collian forzas suficentes para seguir o camiño.

 

REFRÁNS ARRIEIRILES

*Arrieiro que quere viaxar, ao ceo non pode mirar.
*As mulas a coces e os arrrieiros a paus e a voces.
*Arrieiro dunha besta, non gana para unha cesta.
*Encher un pipo valeiro, costa diñeiro
*Cando un arrieiro vende a bota, é que o viño sabe a pez ou que está rota.
*Arrieiros somos, e no camiño nos atoparemos.
*Arrieiro rabudo, malla na besta e malla no burro.
*Mentres leve auga o Miño, non faltará viño.
*Falar de viño e de diñeiro, é cousa dun arrieiro.
*Arrieiro dunha besta, cesteiro dunha cesta e pescador. de cana, perden mais ca ganan.
*De arrieiro a arrieiro non pasa o diñeiro.
*En Soutelo, moito pago e pouco bebo.
*O viño en cunca grande, o caldo en pote pequeño.
*Mula que pasea, ao arrieiro loquea.
*Val mais arrieiro dunha besta que criado dunha recua.
*Cando os arrieiros pelexan, págano as mulas.

 

COPLAS:

Os Alalás son utilizados basicamente nas cantigas de arrieiro. Son unha das formas musicais máis primitivas do folclore galego. Trátanse basicamente de coplas cantadas sen acompañamento de instrumentos e con ritmo libre no que se repiten as sílabas “A-la-lá” como un respiro despois de cada copla.

Teño que ir para Muimenta,
Cuns zoquiños de ameeiro,
Para que se diga de min,
Que son neto de arrieiro.

Arrieiros van baixando,
cara a terra do bo viño,
o pan mércano en Cea,
a carne no Carballiño.

Arrieiros son os homes,
arrieiros homes son;
levan amor feiticeiro
cravado no corazón.

A vida do arrieiro,
non hai vida coma ela;
a semana no carreto
e o domingo na taberna.

Lévame no carro, leva,
carreteiriño das uvas;
lévame no carro, leva,
comerei as máis maduras.

O cantar do arrieiro
é un cantar moi baixiño;
cando soa en Ribadavia
resoa no Carballiño.

O cantar do arrieiro
é un cantar moi guapo,
ten unha volta no medio
para dicir ¡ arre, macho!

A vida dos arrieiros
é moi mala de levar;
á noitiña déitanse tarde,
pola mañá madrugar.

Os arrieiros da Estrada
van polo Paraño arriba
mociñas de Vilapouca
téndelle a carne cocida

¡Válame Dios, ai de min,
poder que ten o diñeiro!;
¡Unha nena coma eu
casada cun arrieiro!

A vida dos arrieiros
éche unha vida pesada,
de día non oen misa,
de noite non dormen nada.

O primeiro amor que eu teña
ha de ser un arrieiro,
que non ten bota sen viño
nin ten bulsa sen diñeiro.

Non te cases co arrieiro
que leva a vida penada,
nin oe misa ós domingos
nin dorme solo na cama.

A muller de Roque Troque
está bailando na eira,
Roque Troque está mirando
como a muller se peneira.

O gaiteiro de Soutelo
foi tocar a Sta. Marta
e no medio do camiño
estragáronlle a gaita.

O que trae o arrieiro
é bo viño e non é auga,
alegría tráina o carro
para as tabernas da Estrada.

Arrieiro do viño son,
hoxe eiquí mañán na feira,
para min non ha faltar
unha vida pasaxeira.

 

CANTIGA DA TERRA DE MONTES

Fun o viño ao Ribeiro,
e pasei pola Almuzara,
e no alto de Soutelo
bateume a neve na cara.

Hai ruíña, hai ruada, vinde mozos e vellos á foliada.

O arrieiro de Murada
vai polo Paraño arriba,
mociñas de Vilapouca
téndelle a carne cocida.

¡Hai ruíña, hai ruada, vinde mozos e vellos á foliada.

POR SANTA LUCÍA MINGUA A NOITE E MEDRA O DÍA.

POR SANTA LUCÍA MINGUA A NOITE E MEDRA O DÍA.
……Hoxe día 13 de Decembro, celebramos a Santa Lucía, e anque aínda faltan oito días para o solsticio do inverno para que empecen a medrar os dias e a encoller as noites, seguen vixentes algúns dos refráns da Santa decíndo que a partires de hoxe, medran os días.
……Según me contaba un amigo esta mañá, mentras debullabamos os graus de café en auga, parece ser que os refráns foron certos por culpa dos desfases do calendario xuliano. Seica o día de Santa Lucía, coincidiu co día do solsticio de inverno entre os anos 1325 e 1350, e no século XVI o día do solsticio chegou a ser incluso o 11 de decembro.
……Os días que van dende o 11 ata o 21 de decembro suprimironse en 1582 coa reforma gregoriana. Entón, e dende aquelas o día da Santa Lucía pasou a ser oito dias antes do solsticio.
……O que non sei, é se o nome de Lucía, que ven de luz (Lux) ten que ver con este feito tamén. E o que si sei é que por increíble que pareza, moitos séculos despois seguen vixentes estes refráns.
…………………
– Por Santa Lucía, a mais longa noite e o mais curto día.
– Por Santa Lucía, mingua a noite e medra o día.
– Pola Santa Lucía, medra un palmo o día.
– Santa Lucía, saca da noite e mete no día.
– Por Santa Lucía, inverno de noite e de día.
– Cando chove por Santa Lucía, chove un mes e mais quince días, e se chove por Santa Viviana, chove cuarenta días e unha semana.
– O que non é pro día de Santa Lucía, é pro outro día.
– Por Santa Lucía o allo quer ver o día.
– Santa Lucía, anda co porco á porfía.
– Se para Santa Lucía non hai neve na pía, haina para o outro día.

 

 

 

 

A MIÑA NETIÑA E A ÁRBORE DE NADAL

A MIÑA NETIÑA E A ÁRBORE DE NADAL
……Farto xa de estar tan farto de ver diante e ano tras ano o dichoso arboriño de Nadal, iste ano decidín “innovar” e pasar da árbore.
……E pensando, pensando…e xa que de cativo iba aos montes do Castelo, a buscar o piñeiro para poñerlle as bombillas, e solo dúas ou tres das de diario que lle poñia o meu tio Camilo, xa que as bolas de coloríns, aínda non chegaran ás aldeas… porqué non traer os montes do Castelo para Pontevedra, e que loceran como adorno de Nadal enriba da mesa?
……E nesas estaba, cando ocurrírseme que un tanque dos peixes de cristal (seica se chama así) non estaría nada mal para metelos e loceran alí dentro.
……Dito e feito. Marcheime ao monte cunha bolsa para metelo nela, e xa de paso fun a unha obra en construcción para coller algo de area, e así xuntar os montes do Castelo cos areais da Ría dePontevedra. A mais, merquei nos chinos unhas bombilliñas desas de 3€ a pilas,para que a cousa tivera aires de Nadal.
……Pero vai ti ver que tan pronto tiven todo montado, empecei a dar voltas darredor da mesa coas bombilliñas na mau, sen saber moi ben como poñelas dentro sen facer un derrame, e estragar o traballo feito.
……Non mirei xeito de poñelas. Falei conmigo mesmo e díxenme… “Pepe, non desfagas o que tanto che gusta ver así. Quita os chourizos do bote de cristal onde os tes metidos, e mete as bombilliñas nel.
……Dito e feito. Os montes do Castelo e a area da Ría de Pontevedra dentro dun tanque pros peixes, e as bombillas, dentro do bote dos chourizos.
……O conto foi, que cando estaba embelesado (que fermosa palabra… embelesado!) mirando para miña obra de arte, chegaron as fillas e a netiña para felicitarme polo meu cumpleanos. I eu todo cheo de ledicia, díxenlle á netiña sinalándolle o tanque dos peixes e o bote:
……– Nayma, mira que arboriño de Nadal mais fermoso fixo o avó!!! E botei unha risotada desas de satisfación que solo os que somos avós sabemos botar diante dunha neta.
……– E ela, coa súa inocencia, e nun perfecto castelán de Vigo, repuxo:
……– Abuelo, tu no sabes… Eso no és un árbol de Navidad!
……Jaaa. Canto se lles quere aos netos. Canto a quero. O que ela non sabe, é que eu xa sei que non é unha árbore de Nadal, pero tampouco llo vou dicir. Deixarei que siga coa súa inocencia de catro aniños.
……Bo Nadal para todos.