NO MEDIO DUNHA PISTA DO MONTE DA FRACHA

NO MEDIO DUNHA PISTA DO MONTE DA FRACHA !!
Facía tempo que non miraba unha, tan abundantes nas brañas dos prados neste tempo, ata non fai tantos anos.
Ata parecía que desapareceran por mor do purín, pesticidas, etc.
Nan fontes baixas e puzos, tanto a píntega como a escura, eran sinal de que a auga era limpa, e non tiña contaminación algunha.
Unha ledicia volver a miralas.

CANTANDO NAS TABERNAS

CANTANDO NAS TABERNAS.
.      Dende o mes de Novembro, estou vivindo e disfrutando das cantigas tabernarias tal como as coñecín de cativo alá pola taberna de Souto na Agolada, pola taberna do Reino en Cadrón (Lalín), e cos meus curmáns de Moneixas na taberna de Pachín.
.      E solo por poñer tres exemplos, porque polas tabernas das parroquias de Lalín, como nas de tantas e tantas outras, cantábase moito no tempo de lecer despois de facer as labores da casa.
.      A cousa é moi sinxela. Xuntarse cuns amigos, chamar por teléfono a unha destas tabernas dos arredores das vilas, e preguntar se se pode e deixan cantar.
.      Se che dín que sí, como é na meirande parte dos casos, pois na tardiña alá polas oito, aparecemos, sentámonos nunha mesa, empezamos a cantar, e que me leve o demo se non disfrutan e disfrutamos os que estamos alí, cantando as cantigas que todos sabemos.
.      E non importa cantar ben ou mal. O conto é cantar, e que a xente disfrute da música da Nosa Terra.
.      A instrumentación? Pois case ningunha, ou ningunha como podedes escoitar no video que acompaño. Có son das cuncas, das mesas e das palmas chegan dabondo, e se non: Unha guitarra, unha acordeón, e calquera instrumento de percusión, ós que hai que acarñar e non petar, para que non molesten as cantigas. Que unha cousa é acariñar un instrumento musical, e outra moi distinta, aporrealo!!
.      E o millor de todo, é non avisar a ninguén nin dicir en onde é a taberna a que se vai, porque se non, aparecen os seguidores e a xente de sempre, e as cantigas tabernarias, perden a esencia do que son, e convírtese a cousa nunha especie de concerto entre amigos.
.      O bo disto é, que nunca se molesta a ninguén. O que quere cantar canta, e o que non, que escoite. E se alguén di que molestamos, recollemos aparellos, a outro lado e todos tan contentos.
.      O pasado luns en Meaño, e o venres nunha taberna de Mourente, vivín a música, como facía moitos anos que non vivía. Chegamos as sete, e ata as 11, música a toda mecha. E as tabernas ateigadas de xente que ou cantaba, ou escoitaba, ou pedíache que cantaras unha cantiga que sabían.
.      O millor de todo é que na de Mourente, e según me contaron despois, que nesa taberna á que eu nunca fora, xógase moito a partida. Pois mentras estivemos alí, non houbo partida ningunha, o que quere dicir que disfrutamos todos da mesma música que nos xungue dende que nascemos.
.      Por se fora pouco, ata case non podemos beber tódalas cuncas de viño ás que nos convidaron. Pago por pago… eu cántoche e ti dasme de beber
.      Non vou dicir o nome das tabernas onde vamos, porque son tabernas con clientela fixa e “familiar”, pero nas sete que levamos ata o de agora, tanto no Deza coma en Pontevedra, pedíronnos volver outro día. Cousa que faremos, antes de que cada ún dos compoñentes dos grupos se dedique ós seus concertos do verán.
.      E aí seguiremos!!
.      Que nunca morra a Nosa Tradición Musical, na que as tabernas tiveron moito que ver no seu mantemento!!

COUSAS QUE PASAN NAS CARBALLEIRAS.

.      Cóntovos o que me pasou fai uns días nunha carballeira dunha vila preto de Pontevedra.

Non vou dicir o seu nome por respeto á señora que fai que vos conte esto.

.      Cheguei coma sempre arredor das sete da maña coa miña guitarra a esta carballeira, xunto cos consabidos bocata e botelliña de viño.

.      Estiven tocando e escribindo ata as dez e media mais ou menos. Pero o día antes, trasnoitara por unha cena cuns amigos músicos, e empezaron a pecharseme os ollos. Así que collín unha mantiña que teño no coche, e funme para un prado que está o lado da carballeira onde daba a sombra.

.      Neste prado xa hai mais fentos dun metro de altura ca herba. Así que arrinquei uns cuantoss, extendín a mantiña (que roubei nun voo por certo, cando nos avións che daban unha mantiña para taparte) e deiteime enriba dela ó fresco. Pouco tardei en quedarme durmido co sono que me entrara.

..     Pero vai ti ver que despertoume un ruído non sei moi ben de qué. Erguinme lixeiro coma unha chispa para ver que carallo era aquello. Mirei o meu redor, e atopeime rodeado de moitas ovellas e cabras.

 .     A dona do rabaño, estaba sentada nunha pedra na entrada do prado, e cun paraugas negro aberto, xa que onde estaba ela, petaba ben o sol. Tan pronto me víu aparecer entre os fentos, tirou co paraugas e botou a correr pedindo socorro. Pero como a carballeira e algo encostada e a señora debía andar polos oitenta anos (despois díxome que tiña 83) logo parou, xa que eu berráballe cousas como:

.      – Por favor señora, non berre mais que son de confianza!! Quedeime durmido aquí!! Fíese de min!! Por favor non se asuste!!

.      Menos mal, que non había ninguén naqueles intres na carballeira, porque de seguro que chamarían á garda civil polos berros da señora.

.      Ela, non estaba moi convencida. Funme achegando pouco a pouco xa que estaba toda desconfiada, e contáballe que son músico, que estaba alí tocando pero entroume o sono. Que aquél coche que estaba alí era o meu, e que tiña a guitarra dentro. Xa non sabía que decirlle para que se tranquilizase… cousa que conseguín o cabo dun bo anaco de tempo. Fun ó coche, collín a guitarra e canteille unha cantiguíña que fala da carballeira.

.      Entón si. Entón achegouse onda min, sentouse o meu lado nunha das mesas que alí hai, e estivemos a contos e cantando algunha cantiguiña mais ata as dúas.

.      Confesoume que pasara moito medo en canto me víu aparecer entre os fentos. Pero acetou as miñas disculpas, e quedamos tan amigos.

.      Tanto foi así, que díxome que pola tarde fora á súa casa, que estaba o seu fillo, e que tiña un viño moi rico e xamón e chourizos, e que levara a guitarra que seica lle gusta moito cantar.

.      Aceteille o convite, pero outro día, pois xa me iba para casa despois de comer o bacadillo que levaba, e beber o viño que tiñá alí.

.      Así son as nosas nais e avoas… desconfiadas ó comenzo, pero moi afables en canto conversas con elas, e capaces de darche todo o que teñen.

.      Moitas grazas señora. E de verdade que ireille tomar ese viño e ese xamón que me ofreceu non tardando moito.

.      A miña aperta mais grande de hoxe, vai para vostede.

A MÚSICA VAI POR BARRIOS EN PONTEVEDRA.

      Pois vai ti ver, que fai un par de días, entereime de que o concello, estaba levando a musica ás prazas dos arredores do centro da capital. Algo así como ás provincias con respecto de Madrid.

      E souben, pola súa páxina do Face, que o grupo “Os Ghalos do Curral”, cantaban na Parda, a escasos cen metros da miña casa.

Así que alá fun feito un foguete para disfrutar dunha boa sesión vermú musical.

      Cando cheguei alí, o que vin, pareceume desolador. Xa o di todo que solo se puxeran 20 sillas, como se xa o concello, soupera de antemán, que estaba organizando mal a cousa. Eso si… as medidas de seguridade anti coronavirus, perfectas, que todo hai que dicilo.

      Alí xuntámonos duas ducias de persoas para disfrutar da música tradicional, e falando con algún veciño, decatámonos de que no concello, ou son moi burros, ou non teñen nin idea de facer istes concertos. Porque ninguén sabía do evento que se facía alí, nin quen tocaba, e os que nos achegamos, ou ben eramos amigos do grupo, ou algunhas das persoas que por alí paseaban.

      Escoitas tocar, e vas ver que hai.

      E posto a pensar, digo eu: Pero custa moito facer uns cartaces para poñer nas cafeterías e comercios do lugar onde se celebran estas cousas?

      E non se poderían facer uns papelitos para poñer nos mostradores decindo o que hai?

      Ou unha pequena valla publicitaria no sitio, indicando os días e os concertos que alí se fan, para que o sepan polo menos os veciños?

      Pero se ata nas festas da miña aldea se fai!!!

      Pero o peor, veu despois, cando empezou o concerto.

Cagada (con perdón) de escenario, por chamarlle de algunha maneira.

Baixo un sol, que caía a plomo, e sen toldo por riba!!

      Que se torrisquen os músicos, que total, co que cobran, dalles para mercar un pucho!!

      Xa quixera eu ver un pleno municipal onde se fixo o concerto. E alcalde e concelleiros, sen pucho!!! Anda que non me iba rir nin nada!!

Iban saber o que é un carracho tomando o sol na pola dun codeso.

Se nono vexo, nono creo… co que custan catro cartaces para poñer nos arredores, e alo menos, que nos enteremos os veciños da movida que temos á porta da casa, e un toldo para protexer ós músicos dunha insolación.

      Ó millor, é que gastaron todolos cartos no formigón e pedra labrada empregados na ponte do Burgo, que xa parece aquilo a pista de despegue do aeroporto de Peinador en vez dunha ponte romana!!

Bueno, anque iste é outro cantar e non o dos Ghalos. Menos mal que istes coa súa música, fixeron que se me pasara o cabreo por uns intres.

      Que diferencia… Pola tarde, achegueime ó concello da Lama, a escoltar o concerto da banda de música da miña aldea de Muimenta, e alí, si que o publicitaron ben publicitado. E os músicos, sentíronse moi a gusto ante a xente que acudiu a escoitalos. Se ata se pasou algún membro da corporación que coñezo para supervisar as cousas.

Pois a levalo con calma, porque penso que esto é momentaneo. En canto pase isto do coronavirus, xa non haberá mais música nos barrios, e volverá todo po centro.

      Pois ala, veña. Que teñades bo día, a ser bos, e perdédevos polas congostras dos arredores de Pontevedra, que de momento aínda non lles botaron o formigón que tanto gusta a esta corporación municipal.

      Apertas para todos.

(As fotos son dos Ghalos e de Radio Nova da Lama)

ODA CUMPLEANEIRA PRA JULIO.

ODA CUMPLEANEIRA PRA JULIO.
O meu amigo da ialma,
cumple hoxe cen aniños,
e celebrarao con calma,
cunhas tapas e cuns viños.

E como as presas son malas,
pídolle ó Axuntamento,
pra cando cumpla os douscentos,
prepare a festa con tempo.

Facendo o pregón cun bando,
por orde do señor alcalde,
cás tabernas ise día,
poñan os viños de balde.

E na fermosa Ferrería
famosa no mundo inteiro,
érgaselle un monumento,
a iste, sen par, gaiteiro!

Para Julio González Álvarez, con todo o meu cariño.

A MIÑA NETIÑA E A ÁRBORE DE NADAL

A MIÑA NETIÑA E A ÁRBORE DE NADAL
……Farto xa de estar tan farto de ver diante e ano tras ano o dichoso arboriño de Nadal, iste ano decidín “innovar” e pasar da árbore.
……E pensando, pensando…e xa que de cativo iba aos montes do Castelo, a buscar o piñeiro para poñerlle as bombillas, e solo dúas ou tres das de diario que lle poñia o meu tio Camilo, xa que as bolas de coloríns, aínda non chegaran ás aldeas… porqué non traer os montes do Castelo para Pontevedra, e que loceran como adorno de Nadal enriba da mesa?
……E nesas estaba, cando ocurrírseme que un tanque dos peixes de cristal (seica se chama así) non estaría nada mal para metelos e loceran alí dentro.
……Dito e feito. Marcheime ao monte cunha bolsa para metelo nela, e xa de paso fun a unha obra en construcción para coller algo de area, e así xuntar os montes do Castelo cos areais da Ría dePontevedra. A mais, merquei nos chinos unhas bombilliñas desas de 3€ a pilas,para que a cousa tivera aires de Nadal.
……Pero vai ti ver que tan pronto tiven todo montado, empecei a dar voltas darredor da mesa coas bombilliñas na mau, sen saber moi ben como poñelas dentro sen facer un derrame, e estragar o traballo feito.
……Non mirei xeito de poñelas. Falei conmigo mesmo e díxenme… “Pepe, non desfagas o que tanto che gusta ver así. Quita os chourizos do bote de cristal onde os tes metidos, e mete as bombilliñas nel.
……Dito e feito. Os montes do Castelo e a area da Ría de Pontevedra dentro dun tanque pros peixes, e as bombillas, dentro do bote dos chourizos.
……O conto foi, que cando estaba embelesado (que fermosa palabra… embelesado!) mirando para miña obra de arte, chegaron as fillas e a netiña para felicitarme polo meu cumpleanos. I eu todo cheo de ledicia, díxenlle á netiña sinalándolle o tanque dos peixes e o bote:
……– Nayma, mira que arboriño de Nadal mais fermoso fixo o avó!!! E botei unha risotada desas de satisfación que solo os que somos avós sabemos botar diante dunha neta.
……– E ela, coa súa inocencia, e nun perfecto castelán de Vigo, repuxo:
……– Abuelo, tu no sabes… Eso no és un árbol de Navidad!
……Jaaa. Canto se lles quere aos netos. Canto a quero. O que ela non sabe, é que eu xa sei que non é unha árbore de Nadal, pero tampouco llo vou dicir. Deixarei que siga coa súa inocencia de catro aniños.
……Bo Nadal para todos.

 

GAITEIROS “OS ALEGRES”

Catro vellos gaiteiriños,
xuntaronse nun teatro,
deixaron o bar e os viños,
pra tocar xuntos un rato.

Os Alegres de Pontevedra,
vaia ledicia escoitalos,
son coma os mellores viños,
que van ganando cos anos.

As estrofiñas fíxenllas no ano 2013 mentras se celebraba o festival dos Alegres no teatro Principal de Pontevedra. Para o ano seguinte, loceron proxectadas no escenario.

As fotos perteñecen ao seu perfil do Facebook.

 

PAN DE LEÑA

      As panaderías de Pontevedra cidade, deben pensar que somos parvos. Non se decatan de que os parvos son iles tratando de enganarse a si mesmos pensando que nos enganan a nós. Nin que pensaran que todo o ano é antroido para ter as barras do pan disfrazadas de “Pan de leña”

      Oian, que Pontevedra non deixa de ser unha aldea grande ou un pobo pequeno, onde a maioría dos que vivimos nela, ou somos ou temos raíces nas aldeas da provincia, e o que mais e o que menos sabe ben o que é un bo pan, sexa de forno de leña ou non.

      A maioría das panaderías locen un letreiriño co famoso ”Pan de leña” coma se o pan se fixera, ou a súa calidade tivera algo que ver coa leña, e cando todos sabemos que o bo pan e a súa calidade, vai na masa e non na casta do forno,(anque tamén conta… e moito!!!) así coma o bo xamón é mellor canto mellor come o porco, e non polo cortello onde se cría.

      Estes panadeiros modernos, aos que so lles preocupa o negocio, véndennos como “Pan de leña” unhas barras de pan que mercan conxeladas, feitas con sabe Deus que tipo de trigo, centeo ou millo, e que cocen nun forno eléctrico da familia dos microondas, media hora antes de vendelo para que esteña algo quente, porque despois en frio, non hai que lle meta o dente. E para que a mentira non sexa tan gorda e mais creíbel, adecéntano cunha pouca de fariña fresca por baixo e unhas areas de Colacao por riba, pra que lixe as mans de quen o merca, e que pareza tostadiño no forno.

      E que nin as galiñas en tempo de fame son capaces de meterlle o peteiro sen mollalo antes.

      Onte pola noite recén chegado a Pontevedra, merquei unha barra de “Pan de leña” nunha panadería preto da casa, para facer un tentempé de bonito con pementos morróns. Meu Deus, en canto abrín a barra co coitelo e mirei pra miga, decidín tirala barra inteira pro caldeiro do lixo e botar o atún e o pemento nun prato picandolle unha ceboliña e salpicadolle un chorriño de viñagre. Estaba crua, e xa mirei morrer xente envenenada con moito menos. Non fixen a proba, pero estou seguro que se deixo a barra de pan no burato dun formigueiro os pulgós dos frutais pretos dil, declararían o día coma festa nacional da liberación formigueira, por morrer comendo tragalladas.

      Pero o peor non é que o “Pan de leña” non seña de forno de leña, nin son os cartos que tiras, nin o pan que estragas, nin a fame que pasas, non. O peor é mirarte despois ó espello e decir: Pero valgame Deus noso Señor. Que necesidade tiña eu de mercar unha barra de “Pan de leña” sendo de lalín, e tendo tan bo pan preto da casa, dando o mismo que sexa de forno de leña, eléctrico ou a carbón. Unha cousa si que é certa. Como ben di o refrán… “Vai o burro morrendo e vai aprendendo”

       Así que,  a partires de hoxe, cando non teña pan de Lalín, mercarei ise de molde que venden nos supers e que sabe bastante millor que o “Pan de leña”. Alo menos, pola noite saberei que ten a mesma calidade de cando o merquei pola mañá.

     Unha perta.

PETROGLIFOS DO COTO DO CASTELO-CADRÓN (Video de Angel Luís Utrera Baza)

Petroglifos de Coto do Castelo en Cadron, . Fai uns dias publicaba nos xornais o seu descubridor Daniel González Alén, as suas caracteristicas e localizaciòn, hoxe aproveitei o dia de sol, para darme unha voltiña polo monte de Cadron, mesmo as costas de Muimenta onde xa hai un tempo deu aviso Daniel a patrimonio de novos achadegos. Precisamente onte no face de Jose Iglesias Fernandez, tiñamos un bo debate sobre o noome da aldea.- Muimenta, ou moimenta, e foi Luz Méndez a que apuntou a orixe da toponimio Muimenta, de monumenta polo numero de restos arqueoloxicos que ali podense atopar…..quen sabe, a min particualrmente gustame moito a idea, asi que ai queda xunto con este video destes fermosos petroglifos, e seguro que haberá mais. (Angel Luís Utrera Baza)

http://www.facebook.com/angelluis.utrerabaza/videos/10206263862539926/

O CONVITE POLO DIA DO SANTO.

O CONVITE POLO DIA DO SANTO.
      Que magoa que se vaian perdendo as costumes mais fermosas que tiñamos nas aldeas ata non fai moitos anos. Refírome neste caso, ó feito de coller as botellas dos licores baixo do brazo e marchar polas casas veciñas convidando e festexando o santo de cada ún. Onte un bo amigo da Agolada, veume lembrar este fermoso feito, xa que está a cair o día do meu.
      Agora, non sei si pola velocidade na que vivimos, polas modernidades que temos ou porque nas aldeas xa non queda casi ninguén, perdeuse tan fermosa costume, e imos da man da comodidade. Se cadra, pagar unhas cervexas na taberna e mandar uns Wasaps dando os parabéns ós amigos.
      Na aldeiña onde nacín… na miña aldeíña do Castelo, na parroquia de Cadrón en Lalín, dame que ata os rapaces agardabamos polo día do santo dos nosos pais, avós e veciños, porque ise día sabíamos que había o palique que tanto nos gustaba escoitar, xa que para nós, os maiores sempre foron como unha artesa chea da sabiduría non escrita nos libros que tiñamos na escola.
      Do que mais me lembro é do señor Manuel Vilariño, o carteiro do Castelo como se coñecía alí e nos arredores. O día de San Manuel, aparecía pola casa xa a primeira hora da mañá, coa botelliña de Sanson pras mulleres e a de brandi pros homes, ademais de unhas galletiñas daquelas de María de toda a vida para acompañar. Na casa, había dúas copiñas de antes ás que se lle chamaba “chatos”, unha de cada casta, e que o meu tio Camilo e a miña tía Asunción debían ter só para ises días, pois o resto do ano, non lembro que se usaran pra nada. Sentábanse no carro que estaba gardado no cuberto, e alí latricaban durante un bó anaco, levando a copiña ós beizos de cando en vez e rillando daquelas galletas que tan ben sabían. Mentras, os rapaces, escoitabamos os contos cos que acompañaban o agasaio do Señor Manuel. Aproveito pra mandarlle unha boa aperta todo o meu cariño a súa viuda, a Señora Amparo, que acaba de cumplir os 98 anos e que se conserva tan fermosa coma un caravel.
      Outro que viña pola casa sempre no día do seu santo, era o Señor José de García. Que gran persoa, canto quería eu a este home así como a súa dona Señora Victoria. Levábanse moi ben coa miña familia. O señor José non era de moito madrugar, e o día de San José aparecía alá pola media mañá e só traía unha botelliña de Sansón, amais non era un home de moito enredo. O que si lle traía sempre ao meu tio Camilo era unha faria ou un puro para acompañar coa copa, pois o seu fillo Antonio era médico en Lugo e traíalle moito do tabaco co que o agasaiaban. Tanto él como a súa dona, xa non están entre nos dende fai tempo, pero lembrareime sempre diles.
      E teño que lembrar tamén ó meu pai, que levara tan fermosa costume de Muimenta pra Pontevedra, pronde fomos vivir cando eu tiña poucos anos e de onde escapaba en canto podía de volta pra Muimenta e pro Castelo, xa que sempre foi onde mais lle gustaba estar. Os meus pais arrendaran unha casiña nun lugar chamado o Marco, a un lado de Pontevedra e a onde hoxe casi chega a cidade. Polo San Jose tan pronto se erguía, collía o cesto das troitas que fixera con bimbios, e metía nel tres botellas… sanson, coñac e augardente, e xunto con unha bandexa de rosquillas que fixera a miña nai na sartén o día anterior, percorría as casas dos arredores empezando pola do Señor Benito “O Faracho” que sempre o agasaiaba con unhas botellas de viño tinto do país. Remataba sempre na taberna do Señor Pepe do Marco -co que se levaba moi ben- para convidalo e “para repoñer material” como decía el, pois as botellas coas que saía da casa sempre remataban cheas de aire.
      E vou rematar do mismo xeito que empecei. Unha magoa que se perdan estas costumes tan fermosas, e que tanto nos gustan lembrar ós que imos tendo xa unha edade. Ao mismo tempo que recoñezo parte da culpa de que se perdan por non saber inculcarllas ás fillas, anque na situación delas, sexa moi dificil por vivir na cidade, onde os veciños, non deixan de ser uns grandes descoñecidos.
      Unha perta pra todos.