ADIVIÑA…

Cal vai ser o xantar de hoxe,
que papará o Pepiño,
aceitadiño e picante,
un pouco duro, e quentiño?

Pra que pensedes un rato,
qué pode ser, e que non,
destaparei a resposta,
mentras fago a dixestión.

Nona direi mentras xanto,
que co fresco que está o día,
teño que papalo pronto,
e se falo moito… enfría!

NUBES

NUBES.
Nubes de tristura no horizonte,
chuvia de bagoas por chegar,
brétemas que se asoman caladas,
van alporizar a nosa paz.

Vidas que se truncan nun respiro,
folgos que parecennos faltar,
dores que se funden co silencio,
só a cor branca nos da paz.

Nubes, nubes…
nubes que non deixan respirar.
Nubes, nubes…
só a cor branca nos da paz.

Foi coma un solpor para os mais vellos,
prós mais novos duro de levar,
un rio no inverno, caudaloso,
sen remansos nos que repousar.

Ventos xa limparon o horizonte,
as bagoas deixaron de brotar,
neboas que se abriron cara ó ceo,
fan que o rio volva ó seu caudal.

Nubes, nubes…
nubes que xa deixan respirar.
Nubes, nubes…
só a cor branca nos dou paz.

……………………………………

NUBES.

É unha cantiga que comencei cando o confinamento da Covid, pero da que solo fixera unha estrofa e unha pequena idea da música.

A verdade é que me pareceu tan triste, que deixeina gardada na miña maleta da desorden.

Fai uns tres meses que me pillou a min a enfermedade da que aínda teño secuelas, e botei man do pouco que tiña para rematala, e así quedou.

É moi triste. Quizais a cantiga mais triste que fixen, pero aí está.

ODA Ó AMIGO JULIO E Ó SEU CAN.

Teño un amigo gaiteiro,
alá na rúa das Pereiras,
que toca a gaita que nin diola,
nas distintas festas e feiras.

Hai que ver o que disfruto,
cada vez que nos xuntamos,
coas cousas que falamos,
e cos contos que recluto.

Fai uns días operouse,
do rodamento da cadeira,
que co vello, cando andaba,
semellaba unha peneira.

E achegueime a súa casa,
pra facerlle unha visita,
pois mandeille unha mensaxe,
pra pedirlle previa cita.

Recibiume o meu amigo,
arrimado a unhas muletas,
e dixo: Imos pra cociña,
que alí teño unhas banquetas.

Asentín coa cabeza,
e alá nos fomos sentar,
xa que a él, convalecente,
faille falta repousar.

O malo é que ten un can,
que a traizón… sen avisar!
Enriba dos meus zapatos
ocurréuselle mexar.

Pero o Julio compensoume,
cun par de cuncas de viño,
facendo que me esquecera,
da mexada do canciño.

Logo fritíu uns chourizos,
e comémolos con pan,
acompañados dúns contiños,
e dos ladridos do can.

O probe debía ter fame,
ou estaba antoxadizo,
pois non fixo mais ca oubear,
co arrecendo dos chourizos.

E alí botei a mañán,
conto vai e conto ven,
bebendo viño e comendo,
nos chourizos da sartén.

Pois nada mais, meus amigos,
xa está o conto contado.
Visitareino de novo,
se ten ó can ben atado.

E ti, meu querido amigo…
moitas grazas, compañeiro!
Coidateme moito… moito,
que a saúde é o primeiro.

——————————(Pepe: 31.1.2022)

Dedicado ó meu amigo Julio González Álvarez, pola visitiña que lle fixen a semán pasada, e polas atencións que sempre ten para conmigo.

 

ODA Ó MEU AMIGO OLEGARIO.

ODA Ó MEU AMIGO OLEGARIO. 
Tranquiliño que eu estaba,
en moi boa señardade,
cando alá, dende Beade,
recibín unha chamada.

Era o amigo Olegario,
pra convidarme a un cocido,
pra xunto con outros amigos,
celebrar o aniversario.

Como a todas estas farras,
non se pode decir non,
pra amenizar a ocasión,
levei a miña guitarra.

E alá collemos camiño,
un tal Canabal e mais eu,
sentados no coche seu,
e os dous moi contentiños.

En Beade xa esperaban,
Carlos, Suso e mais Andrés,
picando nuns tentempés,
mentras uns viños cataban.

Foi un fermoso serán!!
Papándolle un bo cocido,
regado cun mellor viño,
e tartas pra rematar.

E como non hai sobremesa,
sen botarlle unhas cantatas,
entre copas e cubatas,
ata foi a Marsellesa.

Moitas grazas Olegario,
por sacar pra ocasión,
a garrafa do sitróm,
e os licores do armario.

Moita sorte, que a mereces,
e que cumplas moitos mais,
nós estivemos moi formais,
e ti, cumpliches con creces.

 

CELEBRANDO A NOTE DE DIFUNTOS.

PARRAFEO ENTRE A MORTE MAIS EU! (Aviso a navegantes)
– A morte ándame seguindo,
pois ven a todos meus actos,
e dime que quer levarse,
a todolos meus contactos.
No na cagues, calavera,
que ata os pes e as maus me sudan,
ti non mos leves a todos…
Só os que non me saúdan!!!
– Estou dacordo contigo,
e penso que tés razón.
A ises que non te saudan,
levareinos pro panteón.
E xa te aviso, meu amigo,
que anque che deña coraxe,
levareime tamén a ises,
que non che len as mensaxes.
– Dígoche morte, que é,
xente que non se emociona,
dalles outra oportunidade,
e a ver se mañá reaccionan.
E a morte dixo:
Dacordo!!
Pero fareinos cinzas!!
Sé que mañá non saúdan,
ti, nada mais me avisas!!!
…….
Aquí, en Galicia, somos moi dados a copiar as tradicións foraneas, como se non tiveramos dabondo coas nosas. E chamámoslle “Jalo ven” ó que foi toda a vida o día de difuntos. Bueno, chamámoslle “Jalo ven” de momento, porque xa veredes como nuns anos convertímolo en “Jaloven Fest”… porque agora todas son “Fest”
É que os galegos somos así, e non hai volta que darlle.
En México non fan coma nós. Danlle ó jalo ise por onde o lombo perde o seu casto nome pola parte de abaixo, e celebran por todo o alto, xa que é unha tradición ancestral, o “Día de muertos” e fan coplas á morte, tal como facemos aquí polo Entroido ou polos Maios.
As coplas, inspíranse en conversas entre a morte e as persoas, á maneira das nosas regueifas.
O poema que puxen, é un bo ejemplo.
Así que xa sabedes, en canto veña o Jalo ese, coitelada ó pescozo e pro forno con el!!!
…………
RESPONSOS PARA FEDERICO DO OUTEIRO.
SOLISTA Morreu Federico, quedou o fillo.
CORO Quedoulle o chupe de monaguillo.
SOLISTA In venerémolo logo.
CORO Venerémolo cantando, xantando e bebendo.
SOLISTA Do ceo caeu un garrafón.
CORO Cheíño de viño pra ocasión.
SOLISTA Ave.. ave… a beber viño.
CORO E botémoslle un pouco polo fuciño.
SOLISTA Cinco euros de propina seguros.
CORO Que sí, para poder comprar uns puros.
SOLISTA E si lle cantamos un bó rato.
CORO A viuda paga outros catro.
SOLISTA E si o difunto é muy rico.
CORO Cantámoslle un chirivico.
SOLISTA E si o difunto é muy probe.
CORO Tanto cantar xa nos fode.
SOLISTA Si temos pecados, mellor nos será confesalos.
CORO Aproveitemos a ocasión pra se confesar.
SOLISTA E despois matemos a fame.
CORO Que con fame non hai quen cante.
SOLISTA Pois xantaremos no Pipeiro.
CORO Un bo pulpo e carne o caldeiro.
SOLISTA E aceite aceitorum.
CORO E pimento pimentorum.
SOLISTA Follas de loureiro a eito.
CORO E xa está o rustrido feito.
SOLISTA Deasile, deasile, si é tonto que espabile
CORO E si é pobre e non ten nada botemoslle terra na cara.
SOLISTA Adeus amigo Federíco
CORO Sexas pobre ou sexas rico, enterrámosche o forico
TODOS Amén
SOLISTA As misas o 18 de xullo
CORO Que é cando dan máis propina
TODOS Amén

ODA Ó MEU AMIGO MANU RIZABÉ

Os que temos bos amigos,
dos que se din de verdade,
convídante á súa casa,
todos cheos de bondade.

Danche patacas e grelos,
péxegos, mazás e peras.
e ata che dan uns oviños,
prás tortilliñas das ceas.

E cando chega o Outono,
cheo de noces e figos,
o primeiriño que fan,
é chamar polos amigos.

Danche unhas noces con mel,
e sinalando as figueiras,
poñen a escada dicindo…
Podes coller os que queiras!

Graciñas, amigo Manu,
por esta tarde de farra…
Chama por min cando queiras,
que vou, e levo a guitarra!

AS ANDURIÑAS XÚNTANSE, E PREPÁRANSE PARA EMIGRAR!!!

AS ANDURIÑAS XÚNTANSE, E PREPÁRANSE PARA EMIGRAR!!!
….
Lonxe dela, de pé sobre a popa
dun aleve negreiro vapor,
emigrado, camiño de América
vai o probe, infelís amador.
I ó mirar as xentís anduriñas
cara a terra que deixa cruzar:
“Quen puidera dar volta -pensaba-,
quen pudera convosco voar!…”
Mais as aves i o buque fuxían
sin ouír seus amargos lamentos;
sólo os ventos
repetían:
“¡Quen puidera convosco voar!”
…
(Anaco do poema “Unha noite na eira do trigo” de Curros Enriquez)
– O poema, foi musicado por Xosé Castro “Chané”, que xunto con Curros, foron emigrantes en Cuba.
A cantiga, acabou sendo tan popular, que a tradición modificou o primeiro verso “No xardín unha noite sentada” por “Unha noite na eira do trigo” que rematou sendo o título da cantiga.
O tema do poema é a separación dos amantes por culpa da emigración. Mentres o mozo emigra a América, a rapaza queda chorando en Galicia, cun desenlace tráxico por parte de Amador.
…..
Dun amor celestial, verdadeiro,
quedou sólo, de bágoas a proba,
unha cova
nun outeiro
i on cadavre no fondo do mar.
…..
Curros e Chané, que coincidiron na emigración en Cuba, na música e na poesía, tamén descansan xuntos no cemiterio do Santo Amaro da Coruña.

 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

ODA Ó SAN LOURENZO DE MUIMENTA

¡San Lourenzo de Muimenta!
Hoxe veñoche rezar,
pra que busques unha moza,
coa que me poida casar,
pois teño a cama valeira,
e a roupa sen lavar.

E non mo podes negar,
que és meu Santo queridiño,
ou deixarás de ser Lourenzo,
e serás San Lourenciño.
…..
Nota do autor:
Que si, que xa sei que é unha cantiga machista e que pode ferir sentimentos.
O poemiña escribino a finais dos 70, nos meus outros tempos e na miña outra cultura.
Amais, a tradición oral é a tracición oral, e a retranca é herdanza dos meus vellos.
Que se a escribiría hoxe? Pois non sei… ao mellor non, pero ao mellor si. O que si é seguro, que tampouco vou renegar dela.

A TIA CHOLA

A TIA CHOLA
..      Por moi escuro que sexa o día, ó chegar a noite, sempre hai unha luz que te ilumina e te reconforta.
…     Para todos… amigos, veciños e familia, sempre fuches, e serás a tía Chola!!
..      Ata sempre, tía chola… que a terra che sexa leve!!
………
Miudiña como a flor…. ergueita coma un fungueiro.
Amorosa como a seda… pegadiza como mel
Fermosa coma unha rosa… brilante coma un luceiro.
Eterna coma unha estrela… clara coma un bisel.
Sutil como a fariña… dura como un penedo
Aselante coma o moucho… áxil coma uha lebre.
Acolledora coma un berce… suave coma un pincel.
Serea como a calma… lixeira cal anduriña.

Tristura, moita tristura… tristura na ialma miña!

ODA Ó PULPO Á FEIRA

ODA Ó PULPO Á FEIRA
Os que somos da montaña,
e criados na ribeira,
sabemos beber bo viño,
e xantamos pulpo á feira.

Así que avisado queda,
quen me queira convidar’e,
a min non me gusta o pulpo,
en pequena cantidade.

Ben aceitado e picante…
e as talladas ben quentes!!
E anque cocido, algo duro,
pra que rechine entr’os dentes.

E pra acompaña’las racións,
entre tallada e tallada,
lesca de pan de Lalín,
e tinto de Ribadavia.