HOMENAXE A SUSO VAAMONDE

HOMENAXE A SUSO VAAMONDE
……O pasado día 16 de Febreiro, por mor do 20 cabodano do seu pasamento, tivémoslle unha homenaxe en Regodobargo (Ponte Caldelas) ó seu fillo predilecto Suso Vaamonde, e déuselle o seu nome á Casa da Cultura do lugar.
……Alí, pese ó día de invernía que tivemos, xuntámonos unha boa remesa de amigos, que xunto ás irmáns e irmaus de Suso, convertimos a homenaxe, nun fermoso día de recoñecemento ó cantor, entre poesía, música, amizade e lembranzas… moitas lembranzas, e moitos sentimentos compartidos!!!
……Antes, o día 14 ás 13’00 h. en Radio Nova, fixéron un programa dedicado á súa vida e andanzas musicais, no que tiven a ledicia de participar e cantar algunha das súas canatiguiñas, amais de falar e contar algúnhas das cousiñas do amigo, que se foi fai 20 anos, pero que segue na nosa memoria.
……A cantiguiña “Cantiga de amigo” é un fermoso poema que lle dedicou Mini Rivas, que grabou “A Quenlla” no seu disco “Silencios na memoria” e que eu recupero pra ocasión.

CANTIGA DE AMIGO
……As cinzas do cantor Suso Vaamonde, amigo e compañeiro, foron botadas ó río Oitavén polos seus amigos, un primaveral día de inverno.
……O río que acolléu a súa infancia, acolléu tamén os seus restos.
……Nel mora como unha xacia, e a súa música, e a súa enorme persoa, camiñan coa auga cara o mar da inmortalidade.

Baixan as augas caladas
do cantor van namoradas
e a troita no areal.
Baixan as augas mainiñas
do cantor namoradiñas
cantigas para o mar.
O inverno no triste día
quixo esquence-la invernía
e a primavera a raiar.
E os amigos na camposa
fixeron leito de rosas
e as cinzas cara o mar.
E cando a neboa se apouse
e a paz no Oitavén repouse
o silencio cantará.
A lontra fará o seu niño
e danzará en remuiños
ó son dese teu cantar.
E pousado no ameneiro
o cuco teu compañeiro
non parará de cucar.
E os muiños e as maquías
roularán coma nos días
en que a fartura era pan.

Enlace ó programa de “RADIO NOVA”:

https://www.ivoox.com/programa-especial-suso-vaamonde-14022020-audios-mp3_rf_47729615_1.html

A homenaxe no Faro de Vigo:
https://www.farodevigo.es/portada-pontevedra/2020/02/16/regodobargo-recuerda-suso-vaamonde/2248467.html?fbclid=IwAR2jYpgsHQ9xoib0wf1noocUju9hZCGDCoZYEvU8Xj1wio0kWZflCOsmEmU

O video da homenaxe en You Tube:

 

 

 

What do you want to do ?

New mailCopy

O APARELLO DE RADIO

O APARELLO DE RADIO
           Silverio, era un rapaz dunha fermosa aldea da outra veira do Rio das Abellas alá por Lalín, que como todos os mozos por aquel tempo, traballaba na casa axudando aos seus pais nas labores propias das aldeas pra poder sair pra diante, e ter un anaco de pan que levar a boca despois da fame que deixara a guerra civil. Dorinda, era unha fermosa rapaza dunha parroquia preto da de Silverio, e á que lle andaba a facer as beiras de cando en vez.
           Unha mañá, cando facía un par de anos que rematara a guerra, e despois da misa do domingo, unha parella da Garda Civil, animaba òs mozos das aldeas a que fosen a Lalín para apuntarse e poder mellorar o porvir sendo gardas. Silverio, despois de consultalo cos seus pais, decídíu apuntarse coa idea dun millor futuro fora da aldela, xa que o único traballo pra probar sorte que había por daquelas, chamábase “emigración”
           Dito e feito, apuntouse pra garda, levárono pra academia, e botou un par de anos fora. Despois diste tempo, volveu sendo garda civil e destinado para o cuartel de Pontevedra. Tomou relacións serias con Dorinda e casaron no ano 45. Venderon aos seus irmaus a parte que lles correspondía da herdanza, e cos cartos, mercaron unha casiña xunto con un bo anaco de leira en Tomeza, unha pequechiña parroquia preto de Pontevedra. Mercaron media ducia de vacas, unhas galiñas e un par de porcos da ceba, pra levar a vida tal como facían en Lalín. E a vida foilles ben, xa que todo o que se colleitaba na casa engadido ó soldo de Silverio, ata lles daba pra aforrar unhas boas cadelas na contiña que tiñan no banco.
           Tiveron tres fillos. O maior, Dositeo, decidiu emigrar a Suiza xunto con un compañeiro e veciño. Alí fóronlle moi ben as cousas e alí segue, pois casou cunha moza Suíza, e alí naceron tamén os seus fillos. Según teño escoitado, xa fai moitos anos que non ven por aquí.
           Os meus pais visitábanos moi a miudo, pois coñecíanse dende cativos xa que eran dunha parroquia veciña, amais Dorinda, era prima segunda da miña nai.
           Nunha desas visitas, o meu pai preguntoulle a Dorinda:
           – Qué, como lle andan as cousas a Dositeo alá pola Suiza.
           – Ben, moi ben. Aínda antes donte, un veciño de eiquí do lado que está con el alá, e que veu uns días de vacacións, trouxonos unha carta e un paquetiño con un aparello de radio, pois o que temos, xa vai vello. Magoa que se esquenceu de mandarnos o cable para enchufalo e nono podemos acender. En canto vaia Silverio a Pontevedra, terá que mercar ún.
            O meu pai, pedíulle que llo ensinara e decatouse de que aquel aparello de radio era un transistor, pero non traía as pilas postas. Díxolle que non se preocupara que xa se encargaba él. E foise, a unha taberna que había a 500 metros dalí que se chamaba a de Pepe do Marco. Hoxe segue como bar… nada que ver coa taberna daquelas. Mercou unhas pilas e volveu de seguida. Pediulle a Dorinda que lle trouxera o aparello de radio outra vez, púxolle as pilas, e o homiño da radio empezou a falar e os músicos a tocar.
           Contaba o meu pai, que Dorinda, non facía mais que mirar darredor do aparello, pero que non decía nada. Ata que Silverio lle preguntou:
           – Que andas a facer, que xa fai un anaco que non fas mais que mirar pro aparello e non dis nada…
           – Estou mirando por onde raios entrou a xente que está tocando dentro se non hai ningún cable por onde entrar.

– Non é un conto. A cousa foi certa, i eu cóntovola tal como a miña nai ma contou a min, anque os nomes das persoas non corresponden coas da realidade.

PASACALLES OU PASARRÚAS?

PASACALLES OU PASARRÚAS?
…..Pois según parece, a palabra correcta para definilo en galego, é “Pasacalles”
…..As bandas de música e os grupos de gaitas, dan e diron sempre “Pasacalles”
…..“Pasarrúas” é unha palabra en castrapo que consiste en galeguizar a palabra “Calles” por “Rúas”
…..A Academia Galega, recomenda adoptar a palabra “Pasacalles” decindo que é “Unha marcha popular de ritmo moi vivo tocada nas rúas por unha banda, unha charanga ou un grupo de gaiteiros”. Anque as Charangas (a meirande parte delas) xa perderon a esencia do que en realidade é unha charanga, e non deixan de ser mais ca unha orquesta que toca a pe da rúa ou nun palco.
…..No caso de Galicia, que dende tempos ancestrais as súas rúas sempre foron un rebumbio de música, a palabra que deberíamos utilizar sería a de “ruada”
…..A RAG define “Ruada” como:
…..1.- Reunión de xente, en xeral pola noite, para divertirse con cántigas, bailes, etc.
…..2.- Percorrido que fan os mozos polas rúas bailando e cantando serenatas.
…..Polo tanto, a palabra “Pasarrúas” ou “Pasarúas” non existe no galego, e a correcta é “pasacalles”
…..A palabra que si está na RAG é “pasacorredoiras” que son pezas da música tradicional galega, que teñen un ritmo moi parecido á Polca.
Apertas para todos.

O LABREGO MAIS A VIUVA

O LABREGO MAIS A VIUVA
……A un labrego dos da contorna escangállaselle o tractor mentras gradaba nunha leira e levao ao mecánico da vila. Iste, dille que ten que deixalo un par de días porque hai que pedir unha peza que se esnafrou.
……O home, bota a andar de volta pra casa, e de camiño, pasa pola ferraxaría e compra un balde pra auga mais unhas caixas de chatolas pros zocos. E ao ser día de feira, merca tamén dúas galiñas e un parrulo.
……Mentres se atopa na veirarua pensando en como facer para levar camiñando todo o que mercou, achégaselle unha señora que lle pregunta por unha aldea que resulta ser a misma ca súa. Él dille que si quere acompañalo, que espere a que sexa capaz de coller ben as cousas que leva.
……E a señora, mirando para él dille:
……– Oi que pouco amañado é vostede. Mire, pon as caixas de chatolas dentro do balde e lévao nunha mau, o parrulo na outra e unha galiña debaixo de cada brazo.
……O granxeiro fai todo como lle dí, e agradecido empeza a andar a carón da señora ao mesmo tempo que lle comenta:
……– Coñezo un atallo que nos saca do camiño da aldea, e vai polo medio de unha fraga, pero aforramos un bo treito a mais de levarnos menos tempo chegar.
……A señora míra pro gandeiro con desconfianza e responde:
……-Son unha viúva solitaria, sen un home que me defenda. Como sei que non me vai poñer de cu contra dun carballo e vai abusar de min?
……– Pero señora! Aínda cando quixese facelo, como o fago? Levo un balde, unhas caixas de chatolas, dúas galiñas e un parrulo. Como tería que facer para abusar de vostede?
……-Pois moi facil: Pos o parrulo no chan, cóbrelo co balde, pos as caixas de chatolas enriba para que non escape, e as galiñas aguántochas eu mentres. ¡¡Vese que non és moi amañado pras cousas!!

.- Contoumo o Señor Alfredo Fidalgo Rodríguez de 86 anos e veciño da parroquia do Marcón. Seica o sabe de escoitarllo a súa nai.

 

GAITEIROS “OS ALEGRES”

Catro vellos gaiteiriños,
xuntaronse nun teatro,
deixaron o bar e os viños,
pra tocar xuntos un rato.

Os Alegres de Pontevedra,
vaia ledicia escoitalos,
son coma os mellores viños,
que van ganando cos anos.

As estrofiñas fíxenllas no ano 2013 mentras se celebraba o festival dos Alegres no teatro Principal de Pontevedra. Para o ano seguinte, loceron proxectadas no escenario.

As fotos perteñecen ao seu perfil do Facebook.

 

VALSE DO MAR

Fermoso valse canta o mar,
mesmo dan ganas de bailar,
mentras a lua e seu brilar,
dibuxan sombras no areal.

Fermoso valse canta o mar,
mesmo dan ganas de bailar,
tal como fai a escuma,
que ó son das ondas,
sobre a auga vai.

Nunha noite de vrao,
en tempo de lecer,
vexo o día nacer,
e está cantando o mar.

Sensos a flor de pel,
bicos que a noite da.
Que doce a soedá,
na que só se escoita,
como canta o mar.

Fermoso valse…

A noite esmoreceu,
e no meu despertar,
segue o valse a soar,
saudando ó mencer.

Dornas veñen e van,
sobre o berce do mar.
gaivotas que ó voar,
bailan e dibuxan
o valse do mar.

Fermoso valse…

LETRA: Xosé Iglesias Fernández
MUSICA: Juan José Mariño Viñas.

FESTIVAL FIN DE CURSO. “Escola de Acordeóns de Campelo”

MOITAS GRAZAS.
…..A “Juan José Mariño” por convidarme o pasado domingo dia un de Xullo, ao festival que organizou como remate do fin do curso da escola.
…..E grazas á “Escola de Acordeóns de Campelo” por deixarme cantar con eles a Rianxeira, peza coa que rematában a súa festa.
…..Non vos pedín permiso para cantala. E a verdade é, que nin siquera tiña pensado facelo porque xa empezarades a tocar.
…..Eu xa cantara o que me correspondía e etaba ao lado dos gaiteiros na parte de atrás do escenario. Pero é que coa música tradicional, pásame unha cousa moi rara… quéntome e férvene o sangue de tal xeito, que teño que cantar si ou si!! E mais cando escoito o ben que tocades e o ben dirixidos que estades polo voso mestre Juan José.
…..Se vos digo a verdade, non o pensei dúas veces… mirei que o único micro que estgaba libre era o do presentador, e que este, estaba inflándo o fol da súa gaita para tocar tamén.
…..Así que alá fun. Botei man do micro, e disfrutei da “Rianxeira” como poucas veces o fixera antes.
…..Para completar a cousa, Julio e Carlos botaron man das gaitas, e toda a xente que enchía o auditorio e pasillos, acompañaron a cantiga como se fora un coro que ensaia tres veces á semán.
…..Saiu perfecto, a verdade que si.
…..Así que, moitísimas grazas a todos por todo, e mais, polo cariño que me amosástedes moitos de vós.
…..Asegúrovos que foi unha auténtica ledicia acompañarvos, e pasar un fermoso serán de música con todos vós.
…..Lembrarei sempre este día. Unha perta para todos!

PARA QUEN CUCOU O CUCO

PARA QUEN CUCOU O CUCO
…….Tempos atrás, decíase que o cuco cucaba pros cartos, e según os cartos que se tiñan na carteira no momento de escoitalo, así estaría a carteira o resto do ano. Tamén había a creenza de que cando estaban vaias persoas xuntas, so surtiria o efecto dos cartos nunha delas.
…….Entón, sabendo esto, eran dous homes que, indo por un camiño, sentiron cucá-lo cuco, e díxolle un ao outro.
…….– Cucou para min.
…….Ao que o outro respostou: 
…….– Non, ho, ¡ese cucou para min!.
…….E sobre desto tiveron tal disputa que acordaron leválo asunto a un abogado. Ao chegar ao despacho contáronlle ao señor abogado o choio que os levaba xunto del. E o abogado díxolles:
…….– Poñan cincuenta pesos cada un enriba da mesa, e despois dígolles para quen cucou o cuco.
…….Sacaron da carteira e botaron encima da mesa os cincuenta pesos cada un. Entón o abogado, botando man aos cartos, dixo:
…….– Nin para un, nin para o outro, o cuco cucou para min.

CUMPLINDO COA PALABRA DADA A D. XOSÉ NEIRA VILAS

CUMPLINDO COA PALABRA DADA A D. XOSÉ
…..Certo día de xa van alá uns anos, atopábame xunto con uns compañeiros e amigos músicos, visitando a D. Xosé Neira na súa casa de Gres.
…..Aquel día, non lembro o porqué, sasiu a conto o seu poema “Xoaniña andeira”
…..Un poemiña moi fermoso pros nenos, dedicado a ise bichiño tan querido por todos.
…..Quén de cativo ou non tan cativo, non puxo unha xoaniña na punta do dedo e cantou aquilo de “Voa, voa, xoaniña voa, que che hei de dar pan de broa”
…..Amais, aquel día contounos (eu nunca o escoitara) que se a xoaniña voaba baixa iamos pro purgatorio, e se voaba alta iamos pro ceo. Se non voaba, xa vos podedes imaxinar.. por iso había que darlle voltas e mais voltas pola mau en diante ata que voara.
…..A min gustábame tanto o poema (amais lembrábame unha taberna que había en Ourense que lle chamaban “A tasca da Xoana” e que tiña o poemiña escrito nunha taboa) que díxenlle que lle iba poñer música, e na próxima vez que o visitara cantaríallo e el acompañaríame no canto coa pandeireta.
…..Pero nunca me puxen a el, e non sei moi ben o porqué. …..Quizais porque os que nacemos e somos uns nugallaos, sempre poñemos a disculpa de que non temos tempo.
…..O conto foi, que o día do seu pasamento, un dos compañeiros de aquel día, lembroumo:
…..– Oes, e ti chegache a musicar o poemiña da Xoaniña?
…..– Meu Deus, non tiven tempo…
…..Pero pensei alá pros meus adentros, que aínda tiña unha taboa de salvación. Don Xosé non me puxera plazos e eu non me comprometera no cando. Así que considerei que a débeda era tan grande para conmigo mismo, que tiña que cumplila, e mais agora, que teño unha netiña de dous aniños e medio á quen cantarlla.
…..Espero que vos guste, xa que non o souben facer mellor, pero que sepades que está feita con todo o meu cariño pra con Don Xosé e a súa dona Anisia.
…..A cantiguiña grabeina co murmurio das augas do Rio das Abellas da miña aldeíña do Castelo como fondo.

A FEIRA DOS CARBALLIÑOS DE VILATUXE

          A Feira dos Carballiños, na Parroquia de Vilatuxe (Lalín) foi unha feira de renome ate os derradeiros anos do século pasado. Das mellores que había pola Comarca do Deza.
          Esta Parroquia estaba encadrada no Camiño dos Arrieiros e na que confluían dous deles. Un que saíndo da Almuzara hacia Lalín atravesaba Punxín, Maside, o Carballiño, o Irixo e no alto da Cruz da Grade, partía en dous: un que seguía cara a Lalín, Agolada e As Cruces e outro que baixaba a Vilatuxe para seguir cara a Silleda e Santiago. O outro moito mais importante ca este, saía de Ribadavia e pasaba por Leiro, Gomaríz, Cabanelas, O Torrón, Arenteiro, O Tellado, Zobra e xuntaba en Vilatuxe co do Irixo.
          Polo tanto, a Feira dos Carballiños supoñía un centro ecónomico moi importante debido a riqueza da Comarca e a cantidade de arrieiros que por alí pasaban e onde tiñan parada e fonda. Alí deixaban e vendian ou cambeaban moitas das súas mercadurías, ate sei de boa tinta que unha das actividades mais importantes nos anos seguintes da guerra era o estraperlo e a compra de Wolfran “sustraído” polos miñeiros as agachadas nas minas da Brea en Fontao, e que os arrieiros levaban as agachadas ate a estación do tren no Carballiño, onde había compradores para él.
          Pero esta feira xunto con casi todas as da Comarca foron desaparecendo na década dos 80, o non se adaptar ós tempos modernos, e entre outras cousas ó abandono do rural e a proliferación de Supermercados e grandes Areas Comerciais.
          Mais o seu recordo sigue en moita xente que pensa que certas tradicións hai que conservalas e que non se pode estragar un anaco tan importante da nosa historia e da nosa cultura, polo que por medio de distintas asociacións estánse a recuperar moitas delas.
          Este é o caso da Feira dos Carballiños de Vilatuxe, que trata de recuperar a asociación de veciños da parroquia, no segundo domingo do mes de Maio. E a verdade que están a conseguilo.
           Eu tiven a ledicia de visitala case todos os anos dende o  2012 no que se fixo a primeira, e de verdade que quedei prendado do que alí vin.          Este ano, fun cos meus compañeiros, Benito e a súa zanfona, J. Carlos co acordeón e Antonio á percusión a botarlle unhas cantiguiñas, anque o tempo non axudara moito para ter unha boa feira. O que si é seguro, que por alí andaremos en anos vindeiros sempre que se poida.